تحلیل و ارزیابی مبانی تئوریک مؤثر در توسعه مدلهای تخصیص حمل و نقل همگانی

افزایشتقاضا در استفاده از سیستمهای حمل و نقل همگانی بهخصوصدر شهرهای بزرگ دنیا سبب شده است تا اختصاصمنابع و توسعه متناسب زیرساختها برای این دسته از تسهیلات به چالشی جدی برای سیاستگذاران حمل و نقل و برنامهریزان شهری تبدیل شود. دستیابی به چگونگی توزیع مسافران در شبکه حمل و نقل همگانی و مدلسازی فرآیند انتخاب مسیر توسط آنها را میتوان مهمترین گام در ارزیابی و تحلیل عملکرد شبکه دانست. در چهار دهه گذشته مدلهای بسیاری جهت حل مسأله تخصیص جریان مسافران در شبکه های حمل و نقل همگانی پیشنهاد شدهاند. مبانی ساختاری مدلهای توسعهیافته در هردوره متأثر از مدلهای تخصیصدر سیستم حمل و نقل شخصی بودهاند با این تفاوت که به سبب تأثیرپذیری بیشتر از پارامترهای محیطی و رفتاری، فرآیند انتخاب مسیر مسافران در سیستم حمل و نقل همگانی ازپیچیدگی قابل ملاحظهای نسبت به سیستم حمل و نقل شخصی برخوردار میباشد. مدلهای مذکور عمدتاً در دو دسته کلی مدلهای تواترمبنا و برنامهمبنا قرار میگیرند و متناسب با کمیت و کیفیت دادههایورودی سطوح مختلفی از اطلاعات را در اختیار تحلیلگر قرار خواهند داد. در این مقاله تلاشمیشود تا با بیان مبانی تئوری در شکلگیری مدلهای رفتاری انتخاب مسیر مسافران در سیستم حمل و نقل همگانی،زمینه شناخت و مقایسهی مدلهای مذکور فراهم شود. بی تردید شناخت ساختار و مبانی پایهی مدلهای ارائه شده میتواند نقشارزندهای در توسعه مدلهای آتی ایفا نماید.

Keywords:

مدلسازی انتخاب مسیر , تخصیصدر سیستم حمل و نقل همگانی , تواترمبنا , برنامهمبنا