حمزه حیات پور - دانشجوی دکتری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، اراک، ایران
احمدرضا مظاهری - استادیار، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آیت الله العظمی بروجردی (ره)، بروجرد، ایران
مجتبی حسینی - دانشیار، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران

وقوع زلزله یا اعمال سایر بارهای تناوبی در مناطقی که سطح آب زیر زمینی بالا باشد سبب کاهش سختی و مقاومت خاک ماسه­ای می­گردد این کاهش مقاومت خاک ماسه­ای اصطلاحا روانگرایی نامیده می­شود و در صورت وجود ساختمان و تاسیسات سبب آسیب جدی به آنها می­گردد. در این پژوهش به بررسی پتانسیل روانگرایی ماسه شهرستان دورود طی زلزله سال ۱۳۸۵ پرداخته می­شود. برای این منظور ابتدا نمونه های ماسه ای با سابقه ی روانگرایی از عمق های ۷/۲-۸/۱ و ۵/۳-۷/۲ متری از منطقه مسکونی که دچار روانگرایی شده است برداشت شده و جهت انجام تست­های مورد نیاز به آزمایشگاه منتقل شده است و پارامترهای وزن مخصوص بیشینه، رطوبت بهینه، تخلخل بیشینه و کمینه، زاویه ی اصطکاک و چسبندگی آن تعیین گردید. سپس با تعیین سربارهای مختلف و در CSR ۲/۰ رفتار دینامیکی ماسه در دستگاه برش ساده سیکلی سیکلی مورد بررسی قرار گرفته است. سپس تاثیر درصدهای مختلف سیمان به عنوان یک افزودنی مورد بررسی واقع شده است، نتایج نشان می­دهد افزدون ۲ درصد سیمان  سبب افزایش پارمترهای مقاومتی ماسه می­گردد به طوری که زاویه اصطکاک از ۲۴ درجه به ۲۹ درجه افزایش می­باید و چسبندگی نیز به از مقدار اولیه ۱ کیلوپاسکال به ۱۳ کیلوپاسکال می­رسد. این افزایش مقاومت در رفتار دینامیکی هم کاملا قابل مشاهده است به طوری در تراکم ۸۰ درصد نمونه و زمانی که تنش دورگیر ۱۰۰ کیلوپاسکال است نمونه بعد از ۷۴ سیکل دچار روانگرایی می­گردد ولی افزایش ۲ درصد سیمان این باعث افزایش مقاومت نمونه در برابر روانگرایی شده به طوری که تعداد سیکل­های روانگرایی به ۷۴۰ افزایش می­یابد.

روانگرایی, ماسه دورود, سیمان, CSR