مهدی کبیری پور - کارشناس ارشد، دانشکده مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
مرتضی سلطانی - استادیار، دانشکده مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
علی عبدالهی - استادیار، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران

با ظهور مفهوم «تفکر راهبردی»، متفکران و محققان بسیاری تلاش کردهاند تا از نگاه خود تعریف مشخصی برای آن ارائه کنند و یک مدل منطقی برای سنجش قابلیت تفکر راهبردی ارائه نمایند. باوجوداین و بهرغم غنای بسیار زیاد منابع دینی و علوم اسلامی، تلاشهای ناچیزی برای استخراج مولفههای تفکر راهبردی با رویکرد اسلامی انجام شده و خلا تحقیقات بومی و اسلامی در این زمینه کاملا مشهود است. هدف از تحقیق حاضر شناسایی مولفههای اساسی تفکر راهبردی با بررسی منابع اسلامی است. در این تحقیق، برای گردآوری دادهها و اطلاعات مورد نیاز، از تفاسیر قرآن کریم، احادیث و روایات، آثار و سخنرانی اندیشمندان دینی معاصر، و منابع استنادی علوم اسلامی استفاده شده است. همچنین، با توجه به هدف تحقیق، از شیوه تحلیل مضمون (تم) بهرهگیری شده و واحدهای منتخب متن مورد مطالعه در فرایندی تکاملی به کدها، تمها، و محورها (مولفههای نهایی) تبدیل شده است. سپس، برای تعیین اولویت محورهای تفکر راهبردی، پس از اخذ نظر خبرگان، بهوسیله پرسشنامه، از تکنیک فرایند تحلیل سلسلهمراتبی (AHP) استفاده شده است. بر اساس نتایج تحقیق، بهترتیب اولویت، محورهای توجه به سنتهای الهی، بصیرت، آرمانخواهی، دوراندیشی، حکمت، و اتصال تدبیر تبیینکننده مفهوم تفکر راهبردی از منظر اسلام است.

تحلیل مضمون, تفکر راهبردی, رویکرد اسلامی, فرایند تحلیل سلسله مراتبی