ارزیابی کارکردهای بوم سازگان جنگلی با بهره گیری از روش های تلفیقی تصمیم گیری چند معیاره (استان مازندران، بوم سازگان جنگلی شیاده و دیوا)
عنوان مقاله: ارزیابی کارکردهای بوم سازگان جنگلی با بهره گیری از روش های تلفیقی تصمیم گیری چند معیاره (استان مازندران، بوم سازگان جنگلی شیاده و دیوا)
شناسه ملی مقاله: JR_IFEJ-10-20_004
منتشر شده در در سال 1401
شناسه ملی مقاله: JR_IFEJ-10-20_004
منتشر شده در در سال 1401
مشخصات نویسندگان مقاله:
حمید حاجی زاده - Natural Resources Faculty
اصغر فلاح - Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
ساره حسینی - Natural Resources Faculty
خلاصه مقاله:
حمید حاجی زاده - Natural Resources Faculty
اصغر فلاح - Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
ساره حسینی - Natural Resources Faculty
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: در میان بومسازگان های متنوع در روی خشکی های زمین، بومسازگان جنگل با میزبانی مجموعهای از فرآیندهای پیچیده اکولوژیکی باعث شکل گیری و جریان مستمر کارکردها و خدماتی می شوند که به اشکال مستقیم و غیرمستقیم در حیات اقتصادی و یا معاش انسانی نقش آفرین هستند، که حفظ و نگهداری آن باید هدف اساسی فعالیت های انسان قرار گیرد.کارکردهای بومسازگان جنگل بر اساس متداولترین و جامعترین طبقه بندی کالاها و خدمات بوم سازگان به چهار طبقه کارکرد تنظیمی، کارکرد اطلاعاتی، کارکرد تولیدی و کارکرد زیستگاهی تقسیم می شوند. این کارکردها و خدمات رایگان نیستند و ارزش و بهای اقتصادی نهفته ای دارند. در صورتیکه این خدمات رایگان تلقی شوند بومسازگان جنگلی مورد بهره برداری بی رویه قرارمی گیرند.
مواد و روش ها: بومسازگان جنگل بعنوان یک منبع طبیعی ارزشمند، کارکردها و خدمات مختلفی را برای بشر فراهم میکند که بررسی نقش و اهمیت آنها از اهداف این پژوهش است. به منظور نیل به این هدف تکنیکهای تصمیمگیری چند معیاره شامل تحلیل نسبت ارزیابی وزندهی تدریجی (SWARA) به منظور محاسبه وزن کارکردهای بومسازگان جنگل، مدل مجموع ساده وزین (SAW)، ارزیابی نسبت جمعی (ARAS) و تکنیک ترجیحات بر اساس مشابهت به راه حل ایده آل (TOPSIS) برای اولویت بندی کارکردها استفاده شده است. در این مطالعه داده های پژوهش به صورت پیمایش میدانی، نمونه گیری تصادفی و با تکمیل پرسشنامه توسط ۱۵۰ خانوار بومی حاشیه بوم سازگان جنگلی شیاده و دیوا در شهرستان بابل استان مازندران استخراج گردید تا نمایان شود کدام یک از کارکردهای بومسازگان جنگلی شامل کارکردهای تنظیمی، زیستگاهی، تولیدی و اطلاعاتی دارای اهمیت بیشتری برای جوامع بومی منطقه می باشد.
یافته ها: تجزیه و تحلیل یافته های وزن دهی کارکردهای بومسازگان جنگلی شیاده و دیوا با استفاده از تکنیک SWARA نشان داد که کارکردهای تنظیمی، اطلاعاتی، زیستگاهی و تولیدی به ترتیب با کسب وزنه ای ۰/۴۶۲۳، ۰/۲۲۱۱، ۰/۱۶۸۵ و ۰/۱۴۸۱ بیشترین وزن را به خود اختصاص داده اند.
نتیجه گیری:براساس نتایج بدست آمده از اولویت بندی کارکردهای بوم سازگان جنگلی منطقه با مدل های SAW، ARASو TOPSIS کارکردهای تنظیمی و اطلاعاتی در اولویت بالاتری نسبت به سایر کارکردها قرار گرفتند. پیشنهاد می شود با توجه به اهمیت حفظ جنگلهای این منطقه برنامه ریزی مناسب تر و تحقیقات بیشتر توسط سازمان های ذیربط جهت حفاظت بوم سازگان جنگلی آن صورت پذیرد.
کلمات کلیدی: Additive Ratio Assessment, Assessment Ratio Analysis, Ecosystem Services, Prioritization, Step-Wise Weight, ارزیابی نسبت جمعی, ارزیابی وزن دهی تدریجی, اولویت بندی, خدمات بوم سازگان
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1551282/