ساینا فیروزی یگانه - مرکز مطالعات راه و حمل ونقل (CTS)، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تهران
کیمیا آفند - مرکز مطالعات راه و حمل ونقل (CTS)، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تهران
سولماز ارژنگی - گروه مطالعات ایمنی و پیشگیری از بحران، مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران
امین نظری - گروه معماری منظر و بازسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی
نوید خادمی - مرکز مطالعات راه و حمل ونقل (CTS)، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تهران
مهدی حسن زاده - شرکت مهندسین مشاور رهیافت اندیشه فردا

مراسم و رخدادهای جمعیتی به بهانه های مختلف همواره یکی از مهم ترین رویدادهای جمعی جوامع بشری از گذشته تاکنون محسوب می شوند. در ایران نیز هرساله شاهد تجمعات مختلفی مانند مراسم ایام محرم، دهه فاطمیه ، اقامه نماز عید فطر، راهپیمایی بیست ودو بهمن یا روز قدس هستیم که احتمال وقوع سوانح ازدحام جمعیت و پاسار در آنها بسیار زیاد است و می تواند منجر به تلفات و جراحات جدی به افراد گردد. ازاین رو، اتخاذ تدابیر لازم در راستای مدیریت ازدحام به منظور جلوگیری از وقوع سانحه و مقابله در صورت وقوع در این تجمعات، امری حیاتی است . هدف از این پژوهش شناسایی ضعف ها و نیازهای متصور در ساختار مدیریت بحران در مراسم جمعیتی شهر تهران، از دیدگاه مدیران و کارشناسان خبره در حوزه موردپژوهش است . در این مطالعه ، از رویکرد پژوهش کیفی و شیوه تحلیل محتوای متعارف برای تجزیه وتحلیل محتوای متن مصاحبه ها استفاده شد. سپس ، نیازها و مشکلات موجود در مدیریت بحران در فاز پیشگیری و آمادگی ، در هشت دسته ی: (۱) مدیریتی ، (۲) ساختاری، (۳) آموزشی ، (۴) فردی-سازمانی ، (۵) زیرساختی ، (۶) قانونی ، (۷) شرایط خاص محیطی -اجتماعی -سیاسی مراسم و (۸) بعد فردی-روانشناختی افراد حاضر در مراسم ، دسته بندی شد. در خصوص ضعف ها و نیازهای متصور در زمان بحران (فاز پاسخ )، تحلیل محتوای مصاحبه ها به چهار دسته ی اصلی : (۱) مدیریتی ، (۲) ساختاری، (۳) فردی-سازمانی و (۴) زیرساختی ، منتج شد.

سانحه ازدحام جمعیت ، مدیریت ازدحام، پیشگیری و مقابله ، سازوکار مدیریت بحران، مطالعه ی کیفی