مسعود غفاری - دانشگاه تربیت مدرس
علی ناصری - دانشگاه تربیت مدرس

هدف از این پژوهش، تحلیل چگونگی طرح و گسترش مولفه های مدرنیته سیاسی در دوران حکومت قاجاریه است. مواجهه فرهنگ ایرانی و مدرن در دوره قاجار به رشد و رونق مباحث مدرنیته سیاسی منجر شد. روشنفکرانی آشنا به این مباحث، در ابتدا به صورت تلویحی چنین مباحثی را مطرح کردند. روشنفکران بیشترین بار این تحول خواهی را بر دوش می کشیدند و نقش فراوانی در گسترش مولفه های مدرنیته سیاسی در ایران داشتند. این مباحث شامل لزوم ایجاد مجلس و بوروکراسی، قانون اساسی، حکومت متمرکز، جامعه مدنی، ارتش قدرتمند، مشروعیت و جدایی دین از حکومت می شد. در دوران مشروطه تلاش های بسیاری برای دستیابی به این خواسته ها صورت گرفت و برای اولین بار در نظام مبتنی بر استبداد سنتی ایران چنین مطالباتی مطرح شد. با توجه به مدرنیته سیاسی طرح این مباحث وگسترش این تحولات در دوران حکومت قاجارها به خصوص ناصرالدین شاه آغاز شده ولی عملی شدن و تثبیت این مطالبات زمان بر و اکثرا نیاز به گذر تاریخ داشت.

حکومت قاجاریه, انقلاب مشروطه, مدرنیته سیاسی, نظام استبدادی