محمد احسان رحمانی - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات عرب، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران
زهرا خسروی ومکانی - دانشیار گروه زبان و ادبیات عرب، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران(نویسنده مسئول)
عبدالحسین فرزاد - دانشیار گروه پژوهشی تحقیقات میان رشته ای، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

یکی از مضامین پرکاربرد در شعر دوره معاصر، و یکی از دغدغه های شاعران معاصر پرداختن به مسایل و مشکلات اجتماعی است. نابسامانی و آشفتگی های سیاسی- اجتماعی دنیای معاصر و جریانهای فکری گوناگون حاکم بر جوامع، از عوامل اساسی روی آوردن شاعران به مضامین اجتماعی – سیاسی در شعر معاصر است. این تحقیق به تبیین مضامین اجتماعی - سیاسی در شعر ابوالقاسم الشابی شاعر معاصر جهان عرب و میرزاده عشقی شاعر معاصر ادبیات فارسی می پردازد. هرچند عشقی نسبت به شابی دارای صراحت لهجه بیشتری است و مستقیما به مسائل سیاسی-اجتماعی زمان خود اشاره می کند و نسبت به شابی از امیدواری بیشتری برای اصلاح جامعه برخوردار است اما مقایسه شعر این دو نشان میدهد که هر دو شاعر از یک سرچشمه الهام گرفته اند و هر دو به عنوان یک مصلح اجتماعی عمل کرده و از شعر به منزله یک ابزار اعمال قدرت، نه به مثابه نیروی سرکوبگر بلکه به عنوان نیرویی جهت دهنده استفاده کرده اند.

میرزاده عشقی, ابوالقاسم الشابی, مضامین اجتماعی- سیاسی