مهدی پورعاشور - دانشجوی دکترا مسائل ایران دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز،تهران،ایران
محمد جواد حق شناس - نویسنده مسئول :دکتر محمدجواد حق شناس استادیار روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تهران،ایران
مصطفی ملکی - استادیار روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز،تهران ،ایران.

هدف و زمینه: تاریخچه حزب به مفهوم جمعیتی در ایران قدمت طولانی داشته و حزب سیاسی به شکل مشخص و با چارچوب مقاومت مرسوم و جدید از احزاب در ایران از حدود یک قرن تجاوز نمی کند و به دوره مشروطه یا کمی پیش تر از آن باز می گردد اما در طول تاریخ اندیشه سیاسی ایران روحانیون به خصوص از عصر صفویه به بعد نقشی اساسی و مهم در کنش های سیاسی مردم ایفا کرده اند .روش: روش به کار رفته در این تحقیق ترکیبی از روش اسنادی و توصیفی -تحلیلی است. این تحقیق با رویکری جامعه شناسی سیاسی و با هدف مطالعه حوادث تاریخی و تاریخ نگاری نبوده به همین خاطر تمام موارد تاریخی برای عناوین ذکر نشده و تنها شواهد مهم مورد استفاده واقع شده است. روش گرد آوری اطلاعات از نوع تحلیل محتوا است.نتایج: پیروزی انقلاب اسلامی ، باب نوینی را برای فعالیت گروه ها ، تشکل ها و احزاب سیاسی باز کرد؛ و شاهد تقابل جناح های سیاسی مختلف و در مقابل ، اتحاد گروه های متفاوت حول محوری مشترک بود. مسئله رابطه نهاد روحانیت با احزابی که روحانیون مسئولان آن هستند ، از دیرباز مسئله مهم و چالش برانگیزی در حوزه آخوندی بوده است. تعداد اندک روحانیونی که در قبل از انقلاب به سمت حزب سازی و یا حتی استفاده از نظم موجود مدرن می شتافتند نیز مورد انتقادهای صریح و آشکار بودند و در معرض اتهامات مختلف قرار می گرفتند.

حزب, روحانیت, قدرت سیاسی, جمهوری اسلامی ایران