سیدمجید حسینی نژاد - دانشجوی دوره دکتری معماری اسلامی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران(نویسنده مسئول).
فرهنگ مظفر - دانشیار معماری، دانشکده معماری، دانشگاه علم و صنعت ایران
محمد رضا بمانیان - استاد دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

هر اثر یادمانی در بستر جاری و شرایط تاریخی و مقتضیات و ملزومات فرهنگی، اجتماعی، اعتقادی، اقتصادی و سیاسی دوره ای که در آن پدید می آمده برای گروه های اجتماعی و مردمانی که آن را پدید می آورده اند در زمانه خود چونان واقعیتی زنده و فعال بر صحنه تاریخ و فرهنگ و زندگی مردم آن جامعه حضور داشته، نقش خود را بر شانه می کشیده و ایفا می کرده است. تاثیر این بناهای یادمانی نیز بر روان و رفتار و اندیشه و خرد و خیال و ذوق و ذایقه گروه های اجتماعی و مردم جامعه ای که با چنین آثاری هم عصر بوده اند بلاواسطه بوده است. معماری یادمانی گونه ای قدرتمند از ارائه است که با بهره گیری از زبان نمادین و قابلیت های معنایی و کالبدی خود به عنوان یک رسانه هنری تدثیر گذار، همواره یکی از بهترین گزینه ها برای بیان فرهنگی جوامع به شمار می رفته است. نوشتار حاضر درآمدی است بر این رابطه و نگاهی گذرا به چارچوب معنایی آن. با توجه به ماهیت تاریخی موضوع حاضر، از روش پژوهش تاریخی و تحلیل تاریخی – توصیفی بهره گرفته شده است. پس از بررسی داده ها و تحلیل آنها، به بررسی ماهیت و چرایی رابطه معماری یادمانی و فرهنگ، پیشینه و دسته بندی اولیه این گونه از معماری پرداخته شد. در نهایت به تاثیر متقابل معماری یادمانی و جایگاه مهم آن در گستره فرهنگی و زیستی جوامع اشاره گردید.

معماری یادمانی, هویت اجتماعی, خواستگاه فرهنگی, فرانوگرایی معاصر