یوسف رضا آقاجان نتاج - گروه معارف و جامعه شناسی، واحد نراق، دانشگاه آزاد اسلامی، نراق، ایران.
حسن خیری - گروه جامعه شناسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.
حسین اژدری زاده - گروه معارف و جامعه شناسی، واحد نراق، دانشگاه آزاد اسلامی، نراق، ایران.

کشورهای ایران، ترکیه و مالزی، سه کشور اسلامی می باشند که شباهت های زیادی از نظر ویژگی های داخلی با یکدیگر دارند؛ هر سه، کشور مسلمان با تنوع قومی و فرهنگی گسترده ای همراه هستند. هر سه کشور جز کشورهای توسعه یافته هستند که جمهوری اسلامی ایران الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را طراحی کرد وکشورهای ترکیه و مالزی، مبانی اسلامی را با الگوها ونظریه های نوسازی غربی ترکیب کردند. پژوهش حاضر، باروش مقایسه ای تطبیقی - تحلیلی به دنبال تحلیل الگوهای توسعه سیاسی در سه کشور مذکور، با تاکید بر مردم سالاری است. مقایسه الگوی توسعه سیاسی در سه کشور نشان داد که در هر سه الگو، مبانی اسلام و عمل به اصول اسلامی مورد توجه بوده و اهداف غایی دولت ها در توسعه دادن کشور، دستیابی به اهداف انسانی مدنظر اسلام، نظیر عدالت اجتماعی و زدودن فقر است. به نظر می رسد، کارآمدترین و موفق ترین الگوی پیشرفت برای هر کشوری، الگویی باشد که بر اساس ویژگی های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، دینی و... آن کشور و با نکته برداری و الهام گیری از تجارب موفق کشورهای پیشرفته طراحی شود. . در این میان سه کشور ایران، ترکیه و مالزی در نسبت به سایر کشورهای مسلمان از بلوغ سیاسی بالاتری از توسعه برخور دارند. از روش مقایسه ای تلاش شده تا اشتراکات و تمایزات این سه کشور که از مبانی اسلام برخوردارند مورد کاوش قرار گیرند.

مبانی اسلامی, توسعه سیاسی, تحولات سیاسی, قشر بندی اجتماعی