حسین قبادی - دکتری، گروه مهندسی نفت، پردیس بین المللی کیش, دانشگاه تهران، تهران
سیاوش ریاحی - استاد، انستیتو مهندسی نفت، دانشکده مهندسی شیمی، دانشکدگان فنی، دانشگاه تهران، تهران
علی نخعی - استادیار، انستیتو مهندسی نفت، دانشکده مهندسی شیمی، دانشکدگان فنی، دانشگاه تهران، تهران
علی مددی زاده - کارشناسی ارشد، انستیتو مهندسی نفت، دانشکده مهندسی شیمی، دانشکدگان فنی، دانشگاه تهران، تهران

تولید ماسه از چاه های نفت و گاز، پدیده ای است که برداشت از بسیاری از میادین هیدروکربوری را با چالش جدی مواجه می کند. از این رو، شیوه های آزمایشگاهی گوناگونی برای طراحی دقیق تر سامانه ها و روش های کنترل تولید ماسه درون چاه یا مخزن توسعه یافته اند. معمولا برای طراحی بسترهای متخلخل کنترل تولید ماسه، ابتدا مغزه هایی از درون چاه تهیه می شود، سپس توزیع اندازه ذرات به کمک دستگاه الک تر و دانه بندی لیزری تعیین می شود. بستر ماسه ای باید به گونه ای طراحی شود که با دانه بندی سازند مطابقت داشته باشد. هر چند محدودیت های عملیاتی و اقتصادی باعث می شود که با استفاده از چند نمونه آنالیز توزیع اندازه ذرات ماسه، محدوده اندازه دانه بندی ذرات ماسه برای استفاده در تحقیقات آزمایشگاهی آتی با هدف تعیین پارامترهای تاثیرگذار بررسی شود. در این مقاله، نمونه های مغزه از ۱۸ حلقه چاه مورد مطالعه قرار گرفته اند. توزیع اندازه ذرات ماسه در این نمونه ها مورد تحلیل دقیق آماری قرار گرفته است. از میان ۱۸ نمونه مورد بحث تعداد ۴ نمونه جورشدگی خوب متوسط و ۵ نمونه جورشدگی متوسط و ۷ نمونه جورشدگی بد و ۲ نمونه جورشدگی بسیار بد داشته اند. مقدار متوسط ضریب یکنواختی ذرات ماسه در نمونه ها معادل ۵۶۸/۲ تعیین شد که بیانگر یکنواختی ماسه های آنالیز شده است. برای تخمین اندازه روزنه توری و به کارگیری آن در کوپن دستگاه نگهداشت ماسه میزان اندازه کمینه و بیشینه حدود ۶۱۴/۰ تا ۲۴۹۵/۱ میلی متر تعیین شد. نتایج این پژوهش ممکن است در طراحی و انتخاب سامانه های کنترل تولید ماسه استفاده شود.

تولید ماسه, کنترل ماسه, توزیع اندازه ذرات, سامانه های مهار شن, دستگاه آزمایش نگهداشت ماسه