رضا مهدی - گروه مطالعات آینده نگر / موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم

شتاب تحولات در عرصه های تمدنی علمی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی موجب شده است که دستیابی به پیشرفت، یک فرایند از پیش طراحی شده مبتنی بر آینده پژوهی و مشارکتی باشد. در فرایند پرچالش، فرصت ها و موجودی های کشورها به اندازه ای نیست که با میل خویش حرکت کنند و به مقصد برسند. تمامی الزامات مسیر پیشرفت در آن واحد و در یک برهه مشخص، اهمیت و اولویت هم تراز ندارند. یک معیار و سازوکار قابل توصیه برای همه ملت های پیشرفت جو این است که از سرمایه ها و منابع تمدنی علمی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و نمادین خود با حداکثر کارایی و اثربخشی، بهره برداری کنند. چنین توصیه ای برای کشور ما، ورود همه دارائی ها و داشته های تمدنی مادی و معنوی در فرایند پیشرفت است. در این مقاله، با رویکرد ارشادی مثبت گرا و استفاده از اسناد و تجارب و کاربست تفکر سیستمی، سازوکاری برای تقسیم کار ملی برای شروع فرایند اجرای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، توسعه داده شده است. با استناد به سرنوشت اسناد ملی موجود، بدون تمهید دقیق و قابل پایش شرایط، اقدامات و تدابیر، حرکت در چارچوب الگوی موجود، دشوار یا حتی غیرممکن، خواهد بود. براساس سازوکار ارائه شده در این مقاله، با استفاده از روش های تجزیه وتحلیل سیستم ها، مدیریت فرایند و مدیریت پروژه، الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به مثابه یک «سیستم جامع»، اولا باید به چندین «سیستم»، «زیرسیستم» و «فعالیت» معنا دار تجزیه و تقسیم شود، ثانیا نهادهای ملی «اصلی» و «همکار» متولی اجرای هر یک از سیستم ها، زیرسیستم ها و فعالیت ها تعیین گردد، ثالثا یک «جدول زمانی منعطف» برای اجرا، پایش و گزارش عملکرد هر یک از فعالیت ها طراحی و مستقر شود.

الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت, تفکر سیستمی, مدیریت فرایند, مدیریت پروژه, تقسیم کار ملی