محمد حسن مهری - دکتری مدیریت بازرگانی، دانشگاه عدالت، تهران

توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات و فضای مجازی مسائل ژئوپلیتیک موجود را تحت تاثیر قرار داده و مباحث نوینی رادر حیطه نظام قدرت جهانی مطرح کرده است که تحت عنوان حوزه جدید ژئوپلیتیک یا ژئوپلیتیک فضای مجازیشناخته می شود. مسائل ژئوپلیتیک فضای مجازی برگرفته از محیط واقعی علم ژئوپلیتیک همراه با ابعاد پیچیده وگسترده تر ناشی از فضای مجازی است. فضای مجازی با توجه به خصوصیات و ویژگی های خود در کنترلکشورهایی خواهد بود که از لحاظ فناوری اطلاعاتی وارتباطی، مسائل فرهنگی و ژئوپلیتیک فناوری اطلاعات ازدیگران برتر با شند. اهمیت این م ساله تا حدی ا ست که بر ا ساس نظر کار شنا سان، چارچوب های حاکمیت ف ضایمجازی باید بر اساس نقش فضای مجازی در کشورها تبیین شود. حوزه ژئوپلیتیک فضای مجازی دارای چهارلایه ای، لایه زیرساخت، لایه منطقی، لایه محتوا، لایه اجتماع بوده؛ که لایه های زیرساخت و منطقی(مدیریت فنی)درتسلط آمریکا و لایه محتوا در تسلط شرکت های فراملیتی مستقر در آمریکا و شرکای هم پیمان هست و لایه اجتماعیا بهره بردار در حیطه امکان برنامه ریزی، خط و مشی گذاری و سیاست گذاری کشور ها بر اساس سیاست های کلانلایه های زیرساخت، منطقی، محتوا میباشد. چالش ها در حوزه ژئوپلیتیک فضای مجازی شدید و نوعی استعمارنئوکلاسیک فناوری اطلاعات و ارتباطات ایجاده شده و کشورها فاقد قدرت و بازیگری هستند؛ برای مدیریت فضایمجازی، باید براساس ابرچالش ها و تجمیع داده تصمیم گرفت. به این معنی که در حوزه سیاسی، اجتماعی، اقتصادیو زیست محیطی با چه چالش ها و دغدغه هایی روبه رو هستیم و براساس تجمیع دیتا در همان حوزه، حکمرانی راانجام داد. حکمرانی خوب در مدیریت فضای مجازی محصول مشارکت و اجماع سه نهاد دولت، جامعه مدنی و بخشخصوصی است و این امر در فضای اعتماد متقابل شکل می گیرد. به این منظور هدف گذاری مشارکتی و تدوین سندحکمرانی سایبری با توجه به نقش مردم باید مورد توجه قرار گرفته و در سطح ملی حتما نگاه های سی ستمی کلانایجاد شود تا کارآمدی سازمانها و نهادها میسر گردد.

ژئوپلیتیک، فضای مجازی، قدرت اطلاعات، اکوسیستم اینترنت، شکاف دیجیتالی، حاکمیت