جهانشاه محمدزاده - دانشیار روانشناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ایلام
مینا روشنی - دانشجوی دکتری روان شناسی عمومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام

در سالهای اخیر تحقیقات آموزشی معطوف به بهبود روش های اندازه گیری آموزشی و شیوه های نوین در اندازه گیری پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بوده است. روش های نوین باید به گونه ای طراحی شود که به دانش آموزان فرصت دهد تا تفکرات خود را بیان کرده و از مهارت های حل مساله استفاده کنند. هدف این پژوهش بررسی تاثیر تعداد سطور پاسخ در سوال تشریحی بر رفتار پاسخ دهی دانشجویان روانشناسی دانشگاه اصفهان بود. جامعه پژوهش حاضر دانشجویان دختر رشته روانشناسی دانشگاه بود، که ۴۵ نفر از آنان به صورت تصادفی به سه گروه مداخله انتخاب شدند. ابزار پژوهش یک سوال تشریحی بود که از دانشجویان پرسیده شد که تا چه اندازه روشهای فناوری جدید از قبیل زیست شیمی و بیولوژی مولکولی که احتمالا به افزایش طول زندگی بشر منجر می شود بر زندگی آنان تاثیر خواهد گذاشت. به گروههای مداخله اول تا سوم به ترتیب یک تا سه جمله پاسخ اضافه گردید. تعداد کلمات پاسخ به صورت بسامد شمارش شده، قوت استدلال و موفقیت در ارائه مدل نظری توسط سه دانشجو دکتری نمره دهی شد. مدت زمان پاسخگویی ۴۰ دقیقه بود. روشهای آماری تحلیل واریانس چند متغیره ، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون بونفرونی جهت تحلیل داده ها استفاده گردید . جهت پایایی ابزار پژوهش ، ضرایب پایایی درجه بندی بین سه دانشجو دکترا استفاده گردید. نتایج تحلیل واریانس چند متغیره بر روی متغیر ملاک نشان داد که بین سه گروه حداقل در یکی از متغیرهای وابسته تفاوت معنی داری وجود دارد که برای بررسی محل تفاوت تحلیل واریانس یک راهه بر روی متغیر وابسته حاکی از این بود که سه گروه حداقل در یکی از متغیرهای وابسته تفاوت دارند . نتیجه آزمون بونفرونی نشادن داد که با توجه به افزایش جملات ، بسامد کلمات ، قوت استدلالها و مدل نظری بطور معنی داری افزایش می یابد . همچنین ضرایب پایایی بین سه درجه بندی کننده ، ابزار پژوهش ۷۵،۰/۷۳/. و ۸۷/. بود . با عنایت به اینکه سوال تشریحی با فراشناخت و فرایندهای ذهنی سطح بالا مرتبط بوده و کمیت و قوت پاسخ و ارئه مدل نظر موفق را افزایش می دهد ، لذا به معلمان و اساتید توصیه می شود که از سوالات باز پاسخ استفاده کنند.

سوال باز پاسخ ، سوال بسته پاسخ ، سطور پاسخ ، رفتار پاسخ دهی