فرهاد فریدزاده - کارشناس ارشد زبانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، کارشناس ارشد زبان و ادبیا ت فارسی، دانشگاه پیام نور واحد لواسان

طنز از تلخ ترین و جدی ترین انواع ادبیست. تجاهل العارف از صنایع و بدایعی ست که می تواند به خنده بیانجامد. تجاهل یعنی خود را به نادانستگی زدن، در واقع شاعر امری معلوم را چنان می پرسد که گویی مجهول است و آنچه را می داند در معرفتش تحامق می کند. حافظ از مانایان تاریخ ادبیات بنا به شرایط اجتماعی دورانش که از طرفی دورویی و ظلم گستره بوده و از دیگر سوی از وحشت محال اعتراض نبوده از طنز در جهت بیان مخالفت های خود سود جسته است. از نظریه های مهم در ح وزه خنده آورها نظریه راسکین و آناردوست که به ساحت اندیشگانی و تاسف انگیزانندگی طنز اشاره ندارد. این پژوهش برای نخستین بار تحامق را به: ۱- عذر بدتر از گناه، ۲- پرسش احمقانه/ خنده آور تقسیم می کند و نشان می دهد که حافظ از تحامق در جهت طنز آفرینی بهره برده است.

حافظ ، طنز ، تجاهل العارف (تحامق)