محمداکبر سپاهی - استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ولایت ایرانشهر
خدیجه ایرندگانی - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ولایت ایرانشهر

مجموعه ای از قصه ها و حکایات از کتابی هندی و سانسکریت به نام «سوکه سپتتی» به فارسی برگردانده شده اند که غالبا در فارسیبه عنوان طوطی نامه شناخته می شوند. مشهورترین مترجم این کتاب، ضیاء نخشبی بوده است اما قبل از نخشبی ترجمه هایی اصل هندیصورت گرفته است و بعد از او نیز بازنویسی هایی از ترجمه فارسی او صورت گرفته است. از جمله این بازنویس ها، طوطی نامه ای است بهقلم شاهزاده گورکانی، محمد قادری (داراشکوه) پسر شاه جهان. در این مقاله، ویژگی های لغوی این کتاب را بررسی خواهیم کرد. روشتحقیق این مقاله به صورت توصیفی-تحلیلی است و داده های آن به صورت کتابخانه ای گردآوری شده اند. این متن بقصد تلخیص وبازنویسی طوطی نامه نخشبی آفریده شده است. مولف می کوشد علاوه بر کوتاه کردن حکایت ها، آنها را به زبان ساده روزگار خودبرگرداند، بنابراین بسیاری از لغات عربی متن نخشبی را به لغت های ساده تر روزگار خود بدل می کند و لغت هایی از زبان عامه مردم ولغات هندی را وارد متن میکند. لغات فارسی-عربی با معناهای خاص مصطلح در فرهنگ شبه قاره، لغات و ترکیبات خاصه ندی، جمعبستن ضمیر شخصی «خود» با علامت جمع «ها» و جمع بستن ضمیر «ما» و ضمیر «شما» با علامت جمع «ان» و امثال این مختصات سبکی، از ویژگی های قابل توجه نثر این متن هستند که آن را از چند روایت دیگر طوطی نامه متمایز می کنند.

طوطی نامه، سبک شناسی، نخشبی، داراشکوه