محسن ساری - گروه علوم دامی، دانشکده علوم دامی و صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، اهواز، ایران
یاسر منجزی - گروه علوم دامی، دانشکده علوم دامی و صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان. ملاثانی، اهواز، ایران
جعفر نباتی - گروه بقولات، پژوهشکده علوم گیاهی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

تاثیر استفاده از دانه کوشیا بر تخمیر شکمبه ای با استفاده از جیره های آزمایشی شامل شاهد (بدون دانه کوشیا) و سه جیره حاوی سطوح ۱۰، ۲۰ و ۳۰ درصد دانه کوشیا در ماده خشک جیره، مورد بررسی قرار گرفت. از روش های تولید گاز و کشت پیوسته دوجریانه استفاده شد. هشت فرمانتور کشت پیوسته دوجریانه (۱۳۲۰ میلی لیتر) در دو دوره مورد استفاده قرار گرفت. با استفاده از دانه کوشیا در جیره، پتانسیل تولید گاز و نیز حجم گاز تولیدی افزایش یافت. انرژی قابل متابولیسم، قابلیت هضم ماده آلی و اسیدهای چرب کوتاه زنجیر با افزایش سطح دانه کوشیا به صورت خطی افزایش یافت. با افزایش سطح دانه کوشیا، قابلیت هضم ماده خشک به صورت خطی افزایش یافت. قابلیت هضم ماده آلی در جیره های حاوی دانه کوشیا تمایل به افزایش داشت. قابلیت هضم پروتئین خام در تیمارهای حاوی ۲۰ و ۳۰ درصد دانه کوشیا در مقایسه با دیگر تیمارها بالاتر بود. غلظت کل اسیدهای چرب فرار با افزایش سطح دانه کوشیا در جیره، به صورت خطی افزایش یافت. غلظت نیتروژن آمونیاکی در قبل از خوراک دهی، دو ساعت پس از خوراک دهی و میانگین غلظت نیتروژن آمونیاکی در زمان های مختلف با افزایش دانه کوشیا کاهش یافت. نتایج این آزمایش نشان داد که استفاده از دانه کوشیا تا ۳۰ درصد ماده خشک جیره می تواند با تخمیر طبیعی در شکمبه، مورد استفاده حیوان میزبان قرار گیرد و به دلیل نیاز آبی کم و قابلیت کشت گیاه در خاک های شور، می تواند گزینه ای مناسب جهت تامین بخشی از خوراک دام های نشخوارکننده در این مناطق باشد. برای جمع بندی، مطالعات بیشتری در دام زنده موردنیاز می باشد.

ارزش تغذیه ای, جیره های پر کنسانتره, خصوصیات تخمیر, دانه کوشیا, گیاهان شورزیست