حسن سلطانی نژاد - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
محمد سالارمعینی - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
محسن افشارمنش - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
مازیار جاجرمی - گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی ، دانشگاه شهید باهنر کرمان ، کرمان ، ایران
مسلم اسدی کرم - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان. هنرآموز، هنرستان کشاورزی، آموزش و پرورش، کرمان، ایران

این مطالعه، به منظور بررسی تاثیر اسانس گیاه بومادران در مقایسه با پادزیست محرک رشد و زیست­یار باکتریایی بر عملکرد رشد،کیفیت گوشت و پاسخ ایمنی در جوجه­های گوشتی انجام شد. تعداد ۲۰۰ قطعه جوجه خروس گوشتی در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار و چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. تیمارهای خوراکی شامل: ۱) جیره پایه، ۲) جیره پایه حاوی ۵۰۰ میلی­گرم در کیلوگرم آنتی­بیوتیک فلاوفسفولیپول، ۳ و۴) جیره­های پایه حاوی ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی­گرم در کیلوگرم اسانس بومادران و ۵) جیره پایه حاوی ۲۰۰ میلی­گرم در کیلوگرم زیست­یار باکتریایی تجاری بودند. در این بررسی، صفات عملکردی، کیفیت گوشت و پاسخ ایمنی مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج، استفاده از ۱۰۰ میلی­گرم اسانس بومادران سبب افزایش وزن بدن و بهبود ضریب تبدیل خوراک در مقایسه با شاهد گردید. همچنین، شاخص تیوباربیتوریک اسید در جوجه­های تغذیه شده با سطوح مختلف اسانس بومادران و زیست­یار باکتریایی کمتر از گروه شاهد و فلاوفسفولیپول بود. مقدار pH، ظرفیت نگهداری آب گوشت، افت خونابه و افت در نتیجه پخت و پز گوشت تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. عیار پادتن علیه گلبول قرمز گوسفندی در شاهد کمتر از مقدار آن در جوجه­های تغذیه شده با سطوح مختلف اسانس بومادران بود. در نهایت، می­توان نتیجه گرفت استفاده از اسانس بومادران در سطح ۱۰۰ میلی­گرم در کیلوگرم می­تواند جایگزین مناسبی برای پادزیست­ها در تغذیه جوجه گوشتی باشد.

اسانس بومادران, جوجه های گوشتی, زیست یار باکتریایی, کیفیت گوشت