ولی الله نقی پورفر - Assistant Professor, University of Qom, Iran
سید محمد موسوی مقدم - Assistant Professor, Farabi Campus, University of Tehran, Iran

در اسلام، همه شایستگی­های دنیوی و اخروی، بر اساس و محوریت عقلانیت الهی، تعریف می­شود. «عقل» در جامعیتش، «منشا علم، قدرت، معنویت، و اعمال اراده به اذن خدا» است که از آن به «عقل رحمانی» یاد می­شود. در مقابل، «عقل شیطانی» طغیان گر است. «عقلانیت الهی»، به دو بخش تقسیم می شود: ۱. عقلانیت ارزشی و ۲. عقلانیت حرفه­ای و کاربردی. «عقلانیت ارزشی»، شامل سه دسته است: ۱. عقل نظری: معرفت به ارزش­های اعتقادی و عملی، ۲. عقل گرایشی: گرایش به ارزش­های اعتقادی و عملی، و ۳. عقل عملی: التزام به ارزش­های عملی. «عقلانیت حرفه ای و کاربردی» نیز، شامل سه محصول است: تخصص، تجربه و قدرت تدبیر. در فرهنگ اسلامی، مبتنی بر قرآن و سنت، اساس شایستگی در سه ویژگی جمع شده است: عقل، حیا و اخلاق، و دین. مبحث عقلانیت عملی، به مراتب دیانت از منظر اسلام ناظر است. در قرآن کریم، سه مرتبه برای الزامات دینی تعریف شده است: ۱. دیانت مسلمین: که تلبس به الزامات فقهی- حقوقی را تذکر می­دهد، ۲. دیانت مومنین: که به الزامات اخلاقی، علاوه بر الزامات مسلمین، نظر دارد، و ۳. دیانت محسنین: که به الزامات عرفانی، علاوه بر الزامات مسلمین و مومنین نظر دارد.    

Islam, Managers, Meritocracy, Rationality, staff