محمدجواد توکلی - دانشیار گروه اقتصاد موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)

یکی از مباحث مهم در ارزش شناسی اقتصاد اسلامی بررسی چگونگی ورود ارزش ها در نظریه های اقتصاد اسلامی است.این بررسی که به روش تحلیلی صورت گرفته. می تواند به محققان اقتصاد اسلامی در ورود آرزش ها به نظریاتشان کمککند. یافته های مقاله نشان می دهد که ارزش ها در قالب ارزش داوری معرفتی و اخلاقی (ارزش داوری آرمانی، رفتاری،ساختاری و سیاستی) وارد نظریه های اقتصاد اسلامی می شوند. «ارزش داوری معرفتی» حاکی از جهت گیری ارزشیمحقق اقتصاد اسلامی در تولید دانش اقتصاد اسلامی است. مهم ترین بخش «ارزش داوری اخلاقی» در اقتصاد اسلامیتعیین و تعریف اهداف نظام اقتصاد اسلامی، رتبه بندی اهداف، و تدوین شاخص های اقتصادی است. «ارزش داوریرفتاری» نیز حاکی از استانداردهای رفتار اقتصادی مطلوب است. «ارزش داوری ساختاری» نیز حاکی از توصیه بهساختارهای نهادی مطلوب در عرصه هایی همجون حقوق مالکیت و مداخله دولت است. در نهایت «ارزش داوریسیاستی» مشتمل بر توصیه سیاست ها و اقداماتی برای بهبود عملکرد نظام اقتصادی در چارچوب ساختار نهادی واستانداردهای رفتاری مفروض است. هرچند ارزش های اخلاقی به عنوان فرض وارد نظریه می شوند. ولی در ادامه موردقضاوت آرزشی قرار می گیرند و مبنای توصیه ارزشی اقتصاددانان واقع می شوند. ازاین رو چرخه ورود ارزش ها درنظریه های اقتصاد اسلامی را می توان با تفکیک میان «فروض» «فضاوت» و «توصیه ارزشی» توضیح داد.

اقتصاد اسلامی، ارزش ها، نظریات اقتصاد اسلامی، اقتصاد هنجاری، اقتصاد اثباتی، مکتب اقتصادی اسلام