نوید فیروزی - استادیارگروه زبان و دروس عمومی, دانشگاه صنعتی شاهرود
فاطمه مظفری - استادیار گروه زبان و دروس عمومی. دانشگاه صنعتی شاهرود

در این مقاله. یکی از مهم ترین آثار طنز در تاریخ ادبیات فارسی (وغ وغ ساهاب) برپایه «نظریه جامع طنز کلامی» بررسی و تحلیل شده است. این اثر در هر ششمتغیر نظریه یادشده. ویژگی هایی ممتاز دارد. اما تمرکز این پژوهش بر سه متغیرهدف (موضوعات مورد تمسخر نویسندگان آثر)، تقابل انگاره و مکانیزم منطقی(شیوه ایجاد طنز) بوده است. یکی از مهم ترین ویژگی های سبکی «وغ وع ساهاب»این است که هر دو ویژگی طنزآمیز بودن یک متن روایی را دارد؛ هم پایان بندیدر پیرنگ فضایا در تقابل با انتظار خواننده قرار می گیرد (مانند سطر ضربه درجوک ها) و هم خطوط طنز در سرتاسر قضایا پراکنده شده است. نکته دیگر آناست که انتظار هدف قرار دادن افراد برون گروه و نشان دادن همبستگی و تعلق بهیک گروه (افراد درون گروه) که ابزاری معمول برای ایجاد طنز است. در «وغ وغساهاب» نقض شده است. در این مقاله. دو نوع تقابل انگاره سنت/ مدرنیزم و ظاهر/باطن. افزون بر انگاره های معرفی شده در نظریه یادشده. بازشناسی شده است.اغراق، متاطنز (خودانعکاسی) مجاورت، نتیجه، قیاس غلط و وارونه نقشی ازمکانیزم های پر کاربرد ایجاد طنز در این اثر است.

نظریه جامع طنز کلامی، وع وغ ساهاب، صادق هدایت، تقابل انگاره، مکانیزم منطقی