بررسی همسانی معنابی مفهوم «عشق» در ادوار شعر فارسی از منظر تحلیل محتوای کیفی

؛«عشق» به عنوان یکی از مهم ترین مفاهیم شعر فارسی, قابلیت های محتوایگسترده ای دارد که در بستر دگرگون شونده آندیشه ها و کارکردهای شعرء به طورغیر مستقیم با شاکله معنایی این مفهوم در ارتباطند. اینکه آیا در آن بسترهاء اینمفهوم دچار گسست های معنایی شده یا پیوست های معنایی خود را حفظ کردهاست، چیزی است که در این پژوهش به دنبال آنیم و سعی داریم تا با مواجهه بااصل اشعارادوار و تمرکز بر محتواهای برآمده از آنهء بدان دست یابیم. این امر ازآن جهت اهمیت دارد که بروز عواطف مخاطب و نحوه برخورد او با مفهوم «عشق»در شعر» نقش تعیین کننده ای در به دست دادن پیوندهای فرهنگی دوره هایمختلف دارد. از این رو در این پژوهش بر آنیم تا با تمرکز بر شعر شاعران برجستهادوار مختلف و نیز محتواهای برآمده از این مفهوم بازتاب های معنایی «عشق» راتبیین کرده، از خلال آن به پیوندهای عاطفی و مناسبات فرهنگی دوره ها پیببریم. از آنجا که تناسب فرهنگی میان دوره ها باید با کارکردهای همسان معناییاین مفهوم متناسب باشد، به دنبال کشف و شناخت همسانی معنایی مفهوم عشق در محتواهای پنهان شعر فارسی برآمدیم. در این راستا به دست آوردن معنا را در محتواهای پنهان به شیوه تحلیل محتوای کیفی، با تحلیل محتوای فکری، در ارتباط مستقیم دانسته ایم و از این رو در دوبازه گسترده سبکی شعر کهن و معاصر فارسی، در روندی اصولی، با تکیه بر چند شاخصه مهم تحلیل محتوای کفیفی از جمله: محتوای آشکار و پنهان، واحد معنا، واحد تحلیل، منطقه محتوایی، مقوله و تم، سیر معنایی در مفهوم «عشق» را نشان داده ایم. باور پژوهش بر آن است که در این سیر، پیوندهای اسای مهم مدنظر، با اصالت این مفهوم به شکل همسانی معنایی حفظ شده است.

Keywords:

عشق , شعر کلاسیک و معاصر , تحلیل محتوای کیفی , همسانی معنایی , پیوندهای عاطفی و فرهنگی