علیرضا رامندی - گروه بیوتکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
محبوبه ناصری - گروه تولیدات گیاهی دانشگاه تربت حیدریه
ایمان یوسفی جوان - استادیار گروه تولیدات گیاهی و پژوهشگر پژوهشکده زعفران دانشگاه تربت حیدریه

بررسی خواص فارماکولوژیک زعفران ومواد موثره آن باتوجه به کاربردهای بالینی و بهداشتی که در انسان می­تواند داشته باشد، حائز اهمیت است. آمبولی لخته خون شریانی و وریدی از عوامل شایع مرگ و میر در سراسر جهان است و بیماری­های قلبی عروقی در حال حاضر تقریبا نیمی از بیماری­های غیر مسری را تشکیل می­دهند. زعفران یکی ازگیاهان دارویی است که در طب ایرانی برای درمان بیماری­های قلبی کاربرد دارد. در همین راستا با توجه به گزارشات مبنی بر پراکسیداسیون لیپیدها در غشای پلاکت و مهار به هم چسبیدن پلاکت­ها در خون افراد سالم توسط کاربرد زعفران، آزمایشی برای بررسی اثر عصاره­ی خامه (پوشال) زعفران بر روند انعقاد خون بر روی موش سوری (موش سفید کوچک آزمایشگاهی) انجام شد. در یک دوره ۲۱ روزه اثر غلظت­های ۱۵، ۲۵ و ۵۰ میلی­ گرم بر کیلو­ گرم عصاره­آبی خامه (پوشال) زعفران درهشت تکرار بر پارامتر­های انعقاد خون پروترومبین (PT)، زمان نسبی ترومبوپلاستین (APPT) و زمان انعقاد (CT) بر روی موش­های سوری نر یک ماهه در آزمایشگاه دانشکده علوم پایه دانشگاه فردوسی مشهد بررسی گردید و نتایج به وسیله آزمون آماری t-test مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت غلظت ۵۰ میلی­گرم بر کیلو­گرم عصاره پوشال زعفران سبب افزایش معنی­دار در سطح ۵ درصد در زمان پروترومبین شد. در اندازه­گیری زمان ترومبوپلاستین غلظت ۲۵ عصاره آبی خامه زعفران اختلاف معنی­داری در سطح ۵ درصد نسبت به شاهد ایجاد کرد. زمان انعقاد خون در همه تیمار­ها ۷ ثانیه بود. تیمار غلظت ۱۵ میلی­گرم بر کیلوگرم عصاره آبی پوشال زعفران باعث کاهش معنی­دار (در سطح ۵درصد) تعداد پلاکت­های خون شد. یافته­های حاصل از این مطالعه نشان دهنده تاثیر انعقادی عصاره آبی پوشال زعفران است و می­تواند در جهت کاربرد بالینی بهینه زعفران و نیز در انجام پژوهش­های تکمیلی در این زمینه کمک کننده باشد.

:پلاکت, گیاه دارویی, زمان پروترومبین, فاکتور انعقاد خون