تحلیل کتاب های درسی علوم دوره ابتدایی بر اساس بازنمایی مولفه های ماهیت علم با کاربست معادلات آنتروپی شانون

هدف پژوهش حاضر تحلیل کتاب های درسی علوم دوره ابتدایی بر اساس بازنمایی مولفههای ماهیت علم بود. روش پژوهش توصیفی از نوع تحلیل محتوا بود. جامعه آماری پژوهش شامل کتابهای درسی علوم تجربی پایه های ششگانه دوره ابتدایی در سال ۱۴۰۰، روش نمونه گیری تصادفی ساده و حجم جامعه با نمونه برابر بود. ابزار گردآوری دادهها چکلیست تحلیل محتوای استاندارد (برگرفته از Phillips et al., ۲۰۱۵) بود. واحد تحلیل شامل جملات و پاراگرافها، سوالات، شکلها، جداول، نظرات حاشیهای یا تعاریف و مراحل مختلف فعالیت آزمایشگاهی یا عملی بود. پایایی ابزار از طریق محاسبه شاخص هولستی ۸۲/۰ برآورد شد. تحلیل دادهها با استفاده از شیوه جبرانی پردازش داده های فراوانی، یعنی آنتروپی شانون انجام گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین توجه کتابهای درسی علوم دوره ابتدایی مربوط به مولفه علم بهعنوان شیوه پژوهش و کمترین میزان توجه کتابهای درسی علوم دوره ابتدایی مربوط به مولفه علم بهعنوان تعامل میان علوم، فناوری و جامعه بود. نتایج همچنین نشان داد که نسبت متوازنی در توزیع مولفهها در کتابهای درسی علوم رعایت نشده است. نتیجه کلی پژوهش حاکی از آن بود که چگونگی توزیع مولفه های ماهیت علم در کتاب های درسی علوم دوره ابتدایی بر اساس یافته های این پژوهش نیازمند بازنگری است.

Keywords:

ماهیت علم , علوم تجربی , کتاب درسی , تحلیل محتوا , آنتروپی شانون , دوره ابتدایی