افشین ایوانی - اعضاء هیات علمی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی
کیهان شرافتی
حمیدرضا گازر

با توجه به اهمیت کشت دانههای روغنی جهت تامین مو اد اولیه کارخانجات روغن کشی داخلی سیاستهای کلان وزارت جهاد کشاورزی بر توسعه کشت این محصولات قرار گرفته است. در این راستا مدتی است که کشت کلزا بعنوان گیاهی که ارزش روغن استحصالی آن از کیفیت مطلوبی برخوردار است، گسترش یافته است. با اینوجود به دلیل ریز بودن بذر کلزا و عدم تطابق آن با بذرکارهای داخل، مشکلات متعددی در کشت این گیاه وجود دارد. ازاینرو، محققین موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، طی چند مرحله مطالعاتی را روی ماشینهای کاشت موجود در کشور انجام دادند. بررسیهای مقدماتی نشان دادکه هیچ یک از ماشینهای موجود نمیتوانند بطور قطعی به عنوان ماشین مطلوب برای کشت کلزا معرفی گردند، اما بعضی از آنها را میتوان باتغییرات اندک و یا اضافه کردن چند قطعه اختیاری تا حدود زیادیبرای کشت مطلوب کلزا بهینهسازی نمود. در این تحقیق دو کارنده داخلی (همدان برزگر و تراش کده) که بهترین شرایط را برای تطبیق با وضعیت مناسب کشت کلزا دارا بودند انتخاب شده، تغییراتی روی آنها اعمال گردید و سپس نتایج عملیاین تغییرات بر کشت کلزا مورد بررسی و مقایسه فنی قرار گرفت. نتیجه آزمایشات نشان داد که ماشین خطی کار همدان برزگر که اساساً جهت کاشت غلات مخصوصاً گندم، به تعداد زیادی در مزارع کشورمورد استفاده بوده است، با نصب اسکیهای تثبیت عمق و موزع اصلاح شده کلزا می تواند با کمترین تاثیرپذیری از نوع بستر، دانههای ریز کلزا را در عمق مناسب و یکنواخت بکارد وعملکرد مناسبی داشتهباشد. نتایج تحقیق، بلافاصله پس از تکمیل نتایج آزمایشات به سازندگان اطلاع داده شد و ماشین اصلاح شده مذبور به عنوان یک ماشین موفق در زمینه کاشت گیاه استراتژیک کلزا جایگاه خود را در میان کشاورزان باز نموده است.

کلزا، بذرکار، کاشت مکانیزه، خاکورزی، بهینهسازی ماشین