کاربرد قاعده لاحرج در قوانین موضوعه

قاعده «نفی عسرو حرج» که از آن به قاعده لاحرج نیز تعبیر می شود، یکی از مهمترین قواعد فقهی ثانویه است که در تمام ابواب فقه جاری می شود. مفهوم قاعده مذکور این است که هرگاه تکلیفی دارای مشقت و دشواری شدیدی بوده که تحمل آن عادتا برای مکلف سخت باشد، آن تکلیف ساقط می گردد. از آنجائیکه فقه منبع اولیه قوانین موضوعه در کشورهای اسلامی می باشد، و موضوع این قوانین هم امر و نهی افراد در جهت حفظ نظم و رعایت عدالت تعریف شده است. سوالی که در این خصوص مطرح می شود این است که آیا قاعده لاحرج در قوانین هم جریان دارد یا خیر؟ یا به تعبیر دیگر آیا می شود مصادیقی را در قوانین موضوعه برای قاعده لاحرج پیدا کرد؟ هدف تحقیق حاضر که بررسی قلمرو قاعده لاحرج در قوانین موضوعه می باشد، در جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای استفاده نموده و بارویکرد توصیفی، تحلیلی و تطبیقی به پاسخ آن پرداخته است. یافته های تحقیق نشان میدهد که؛ در سه حوزه از قاعده لاحرج در قوانین استفاده شده است. یکی در بخش امور خانواده در بحث طلاق حرجی، دوم در بخش روابط موجر و مستاجر، و سوم در بخش قراردادها و تعهدات، که در قالب تعدیل قرارداد هنگام بروز حادثه پیش بینی نشده مطرح شده است.

Keywords:

قوانین موضوعه , نفی عسرو حرج , قلمرو لاحرج , ثانویه , تعدیل قرارداد