سعید رضا عاملی
سیده مریم موسویان

هدف اصلی مقاله حاضر تحلیل گفتمان نامه های پیامبر به سران سه کشور ایران، روم و حبشه است. این مقاله نخستین پژوهشی است که به چنین مطالعه ای پرداخته است. برای نیل به هدف پژوهش، نظریه ها و دیدگاه های تبیین کننده نامه های پیامبر (از جمله نظریه بازنمایی ساختاری استوارت هال) مورد بحث قرار گرفت. در این پژوهش، با توجه به مطالعه موردی نامه های پیامبر(ص) با استفاده از روش تحلیل گفتمان نورمن فرکلاف این نتایج حاصل شد که مهمترین اهداف تبلیغی رسول خدا(ص) از فرستادن نامه به زمامداران موارد ذیل بوده است: ۱. ظهور اسلام، حقیقتی بود که باید همه جهانیان از آن آگاه می شدند. ۲. پایه تبلیغ اسلام دعوت است و تا جایی که ممکن باشد به زور متوسل نمی شود. با این نامه ها گام نخستین در تبلیغ دین برداشته شد و حجت بر زمامداران تمام گردید. ۳. این نامه ها در سیاست خارجی پیامبر(ص) یک اقدام بسیار مهم بود، زیرا رابطه حکومت اسلامی را با جهان خارج توسعه می داد و دوستان و دشمنانش را معین می کرد. ۴. این نامه ها برنامه ی آینده مسلمانان را روشن می ساخت و به آنان می آموخت که باید برای ادای رسالت جهانی خویش آماده باشند. ۵. پیامبر اکرم(ص) به هنگام اعزام پیک ها به آنان سفارش می کرد که خیرخواه بندگان خدا باشند. نتیجه آنکه آن حضرت در مقام یک زمامدار جهانی خود را موظف به خیرخواهی مردم می دانست و این یکی از دلایل نوشتن نامه ها بوده است.

پیامبر, نامه, گفتمان اسلامی, تبلیغ, تحلیل گفتمان