احد فرامرز قراملکی - استاد دانشگاه تهران
احمد عبادی - استادیار دانشگاه اصفهان

غرض از نگارش نوشتار حاضر، ارائه ی تحلیلی مستدل و مستند از دو طبقه بندی مهم منطقی است؛ یکی تقسیم قضیه ی مسوره به حقیقیه و خارجیه و دیگری تقسیم قضیه ی حملیه ی موجبه به حقیقیه، خارجیه و ذهنیه. تداخل این دو طبقه بندی به دلیل اشتراک در عنوان، در طول تاریخ موجب بروز اشکالات و ابهامات متعددی در فهم علم­شناسی قدما شده است. در پژوهش حاضر، با اشراف بر تطور تاریخی هر دو طبقه بندی و با اخذ روی­آوردی منطقی - معرفتی، ابتدا طبقه بندی مثنی و سپس دو تقریر مختلف از طبقه بندی مثلث مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. از این ره گذر و در سایه ی دقت در ضوابط و شرایط منطقی هر یک از این دو طبقه بندی، نقاط ضعف و قوت آن ها روشن می گردد، ضمن این­که دیدگاه رقیب در این مساله نیز مورد بررسی قرار می­گیرد.

: ۱. قضایای ثلاث, ۲. حقیقیه, ۳. خارجیه, ۴. ذهنیه, ۵. عقد الوضع, ۶. عقد الحمل