حسین جمشیدی - پژوهشگر و نویسنده شهرداری تهران - کارشناس مهندسی عمران گرایش عمران دانشگاه صنعتی خواجه نصیر طوسی تهران – ایران

بلایای اتفاق افتاده در سالیان اخیر بیانگر این موضوع است که جوامع و افراد به صورت فزاینده ای آسیب پذیرتر شده و ریسک ها نیز افزایش یافته اند. با این حال، کاهش ریسک و آسیب پذیری اغلب تا بعد از وقوع سوانح نادیده انگاشته می شوند. در شرایطی که ریسک و عدم قطعیت ها در حال رشد هستند، تاب آوری به عنوان مفهوم مواجهه با اختلالات، غافلگیری ها و تغییرات معرفی می شود. نوع نگرش به مقوله تاب آوری و نحوه تحلیل آن، از یک طرف در چگونگی شناخت تاب آوری وضع موجود و علل آن نقش کلیدی دارد و از طرف دیگر سیاست ها و اقدامات تقلیل خطر و نحوه رویارویی با آن را تحت تاثیر اساسی قرار می دهد. در واقع هدف از این رویکرد کاهش آس یب پذیری شهرها و تقویت توانایی های شهروندان برای مقابله با خطرات ناشی از تهدیدات نظیر وقوع سوانح طبیعی است لذا شهرها به عنوان بستر وقوع حوادث دارای اهمیت زیادی می باشند، از این رو برنامه ریزی، شناخت فضاهای شهری و طراحی مناسب آن راهی است به سوی برآوردن نیازهای گوناگون شهروندان در سه بعد پیشگیری، مقابله و اقدامات پس از بحران. بنابراین در برخورد با بحران ها در برنامه ریزی و طراحی شهری توجه به اصل انعطاف پذیری به عنوان یکی از عوامل خلق فضای شهری با کیفیت و تاب آور، فضا را قادر می سازد تا گزینه های متعددی را در هر زمان جهت مقابله و کاهش خطرپذیری و اثرات بحران و شهروندان ارائه نماید. استقرار بسیاری از سکونتگاه های انسانی بر سرزمین هایی که در خطر وقوع زلزله قرار دارند، لزوم توجه به سیاست ها، طرح ها و برنامه هایی برای کاهش آسیب و مدیریت بحران را اجتناب ناپذیر ساخته است.

کلمات کلیدی: تاب آوری شهری، مدیریت، مدیریت بحران، مدیریت شهر.