محمد خورشیدی اطهر - پژوهشگر حقوق جزا و جرم شناسی

حاکمیت شرایط نو پدید بر نحوه هم زیستی اشخاص در محیط اجتماع در پرتو وضعیت ناشی از انتشار ویروس کرونا و فزونی شمار جان باختگان مبتلایان به آن ضرورت کاربست حقوق کیفری را به منظور تعیین مسئولیت کیفری برای اشخاصی که از روی عمد اقدام به انتقال یا انتشار این ویروس می تقویت می نماید. از این شناخت مسئولیت کیفری اشخاصی که عامدانه در شکلهای مختلف با نقض رو، ضوابط بهداشتی متعرض تمامیت جسمانی سایرین می،شوند موضوعیت پیدا می کند. نوشتار حاضر با رویکرد توصیفی تحلیلی بر پایه مطالعات کتابخانه ای منابع فقهی و حقوقی به تبیین این مسئله پرداخته است. در نتیجه این برداشت استنباط میگردد که حسب موقعیت ذهنی و کیفیت ارتکاب رفتار توسط انتقال دهندگان عمدی ویروس ،کرونا مسئولیت کیفری متوجه آنان می شود. با وجود قصد مستقیم و قصد تبعی مطلق یا نسبی مرتکب در انتقال ویروس کرونا جنایت عمدی قابل تحقق خواهد بود. ضمن اینکه احتساب اشاعه این ویروس به عنوان سلاحی برای ایجاد رعب در جامعه در راستای وقوع بزه محاربه نیز از نظر دور نیست. همچنین در صورت انطباق رفتار بزهکارانه شخص در جهت ایراد جنایت عمده علیه تمامیت جسمانی دیگر اشخاص جامعه موضوع بزه افساد فی الارض، مسئولیت کیفری ناشی از آن نیز قابل تحمیل خواهد بود علاوه بر آن تعزیر شخص ناقل ویروس کرونا با رعایت قواعد مربوط به تعدد معنوی هم از حیث ماهیت این کیفر و چگونگی نقض مقررات بهداشتی راجع به این بحران زیستی می تواند جنبه دیگری از تبعات مسئولیت کیفری وی قلمداد شود.

ویروس کرونا، مسئولیت کیفری، جنایت عمدی، قانون مجازات اسلامی.