ساعد شاکری
محمود علیزاده

رودخانه کشف رود یکی از بزرگترین رودخانه های شمال شرق ایران محسوب می شود .سرشاخه این رودخانه از ارتفاعات خواجه علی، پشته پر و شاه جهان واقع در رشته کوه های هزار مسجد و بینالود در شرق شهر قوچان سرچشمه می گیرد . حوضه آبریز این رودخانه با مساحت معادل ۱۶۵۰۰ کیلومتر مربع آب کلیه ی رودخانه های فرعی و سیلاب های فصلی دشت مشهد را به داخل خود زهکش می کند . در مجموع این رودخانه تا محل ایستگاه هیدرومتری اولنگ اسدی(خروجی دشت) سالانه نزدیک به ۳۵ میلیون متر مکعب آب را از دشت مشهد خارج می سازد. با توجه به نقش مهم رودخانه کشف رود در تعادل زیستی، اکولوژیکی ، اقتصادی و اجتماعی منطقه، شناسایی منابع آلاینده و کسب آگاه ی مستمر از تغییرات کیفی این رودخانه اولین قدم در راستای مدیریت پایدار منابع آب بر روی این رودخانه می باشد. در این مقاله به منظور بررسی روند تغییرات کیفیت آب رودخانه کشف رود ، اطلاعات کیفی ۷ ایستگاه هیدرومتری ارداک ، گلمکان ، زشک ، کارده ، کرتیان ، اولنگ اسدی و پل خاتون و آنالیز شیمیایی آنها طی یک دوره ۱۰ ساله از نظر کیفیت شرب بوسیله ی نمودار شولر۱ و از نظر کیفیت کشاورزی بوسیله نمودار ویلکوکس۲ مورد مطالعه قرار گرفته و جمع بندی نهایی در رابطه با کیفیت شیمیایی آب رودخانه جهت مصارف شرب و کشاورزی انجام شده است. با توجه به نتایج بدست آمده مشاهده شد که کیفیت آب ایستگاه های گلمکان و زشک فراتر از حد مطلوب می باشد و کیفیت آب ایستگاه های ارداک ، کارده و کرتیان نیز مطلوب می باشد که می توان از این منابع جهت بسته بندی و آبهای معدنی استفاده نمود و در ایستگاه های اولنگ اسدی و پل خاتون کیفیت پایین می باشد که می بایست از ورود فاضلابهای تصفیه نشده صنعتی و شهری به رودخانه جلوگیری بعمل آید و جهت استفاده برای مصارف شرب می بایست با آبهای دیگر اختلاط یابد و یا برای مصارف کشاورزی با الگوی اعلام شده استفاده شود.

کیفیت آب ، حد مجاز ، آب سطحی ، کشف رود