محمدهیمن جنتی - استادیار، گروه مهندسی عمران، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
وفا رضایی - دانشجوی دکتری، گروه مهندسی آب، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

شیب شکن قائم سازه ای است که برای انتقال آب از ارتفاع بالاتر به ارتفاع پایین تر بکار برده میشود. هنگامیکه بخواهند مقدار زیادی از انرژی مخرب آب را در کانال، لوله و یا در سرریز مستهلک کنند، اهمیت استفاده از این سازه ها مشخص میشود. در کنار دیوار قائم این سازه ی هیدرولیکی فشار منفی ایجاد میشود و باعث فرسایش دیواره میشود. در این مقاله، برای رفع این مشکل و بخاطر افزایش افت انرژی، در لبه ی آبشار شیب شکن، تبدیل همگرا قرار داده شده است. با استفاده از فرضیاتی که محققان قبلی در نظر گرفته بودند و با در نظر گرفتن فرضیات جدید مدل تحلیلی برای برآورد عمق آب در لبه ی آبشار شیب شکن، افت انرژی نسبی با استفاده از فرضیات وایت ارائه شده است. برای صحت سنجی مدلهای پیشنهادی، آزمایش بر روی شیب شکن قائم انجام گرفت که در این آزمایشها از یک تبدیل با دو ارتفاع مختلف شیب شکن استفاده شد. آزمایشها در محدوده ی نسبت عمق بحرانی به ارتفاع شیب شکن (dc /h) برابر با ۰/۰۷ تا ۰/۴۱ قرار گرفته است. نتایج برای برآرود عمق آب در لبه شیب شکن با نتایج مدل ارائه شده همخوانی داشت اما نتایج مدل مقادیر کمتری از افت انرژی نسبی ارائه نموده است.

شیب شکن، تبدیل همگرا، افت انرژی نسبی، عمق آب در لبه شیب شکن، مدل وایت، مدل گیل