مطالعه تولید علم ایران در پایگاه اسکوپوس طی سال های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۸

پژوهش حاضر از نوع علم­سنجی است که با رویکردی پیمایشی به بررسی تولیدات علمی کشور در پایگاه استنادی اسکوپوس طی سال­­های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۸ میلادی می­پردازد. جامعه پژوهش را تعداد ۶۴۸۲۶ مدرک تشکیل می­دهند که در مجموع ۲۱۰۷۲۴ استناد دریافت کرده­اند و حداقل یکی از پدیدآورندگان آن دارای وابستگی سازمانی به دانشگاه­ها و موسسات پژوهشی کشور بوده. میانگین استنادهای دریافتی برای هر مدرک ۲۵/۳ و میانگین خوداستنادی ۴/۱ بوده ­­است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مقالات مذکور و سهم کشور در تولیدات علمی خاورمیانه در سال ۲۰۰۸ میلادی ۳۷ درصد و در تولیدات جهانی کمتر از ۱ درصد بوده ­است. این تعداد تولیدات در سال ۲۰۰۸ رتبه دوم در خاورمیانه، ششم در آسیا و بیست و دوم در جهان را برای ایران به همراه داشته ­است. حدود ۲۳ درصد از تولیدات علمی کشور حاصل همکاری­های بین­المللی بوده ­است. همچنین، حوزه­های موضوعی پزشکی، شیمی و مهندسی پرتولیدترین حیطه­های موضوعی کشور بوده­اند. از سوی دیگر، بر اساس نتایج آزمون رگرسیون نمایی، تولیدات بیوشیمی، ژنتیک و بیولوژی مولکولی با نرخ رشدی معادل ۴/۵۹ درصد، بیشترین میزان رشد طی دوره ده ­ساله را دارا بوده­اند. از نظر عملکرد، مجله آرشیو پزشکی ایران با ۶۳۸ مقاله نمایه شده، برترین مجله از نظر تعداد مقالات، و مجله پلیمر ایران با ۷۵۳ استناد دریافتی، پراستنادترین مجله کشور در این پایگاه بوده­اند. همچنین پژوهشگران کشور تنها ۲۳/۱۱ درصد از تولیدات خود را در مجلاات ایرانی نمایه شده در اسکوپوس منتشر کرده­اند.

Keywords:

تولیدات علمی , مشارکت علمی , اسکوپوس , علم سنجی