رضا رجبعلی بگلو - استادیار پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)
رحمت الله فتاحی - استاد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه فردوسی مشهد
مهری پریرخ - استاد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه فردوسی مشهد

هدف: مقاله حاضر تلاش دارد تا به معرفی مدل ذهنی افراد در استفاده از نظام های اطلاعاتی به منزله یک حوزه پژوهشی بپردازد. روش: روش پژوهش تحلیل مفهومی است. پژوهشگر از طریق مرور پژوهشهای مرتبط، به مفهوم پردازی مدل ذهنی و عوامل موثر بر آن در بافت نظام های اطلاعاتی از دیدگاه پژوهشگران پرداخته است. یافته ها و نتیجه گیری: واکاوی پژوهش ها نشان می دهد بیشتر آن ها با رویکرد کیفی و با استفاده از فن شبکه مخازن و مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شده است. همچنین با وجود ارتباط نزدیک حوزه تعامل انسان و رایانه با رفتار اطلاعاتی، توجه به نظریه های این حوزه و عوامل شکل دهنده و تاثیرگذار بر مدل های ذهنی افراد کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. با وجود این که در برخی پژوهش ها به شکاف بین مدل های ذهنی ذی نفعان (کاربر و طراح) اشاره شده است، مقایسه مدل های ذهنی افراد گوناگون و توجه به مهمترین عوامل تاثیرگذاری همچون تجربه ها، آموزش، پیشینه شغلی و مانند اینها بر شکل گیری مدل های ذهنی افراد از اهمیت زیادی برخوردار است. 

Mental Model, Cognitive Map, Information Systems