امیرحسام رادفر - دانش آموخته دانشگاه تهران
مریم ناخدا - استادیار دانشگاه تهران

هدف: پژوهش حاضر درصدد است تا شاخصهای یادگیری خودراهبر در دانشجویان علم اطلاعات و دانششناسی را بررسی کرده و میزان اثربخشی تکنیک نقشههای مفهومی و روش مشارکتی را بر آنها ارزیابی نماید.روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی، و به لحاظ شیوهی گردآوری دادهها شبه تجربی همراه با پیش آزمون و پس آزمون است. در ابتدا با استفاده از روش تحلیل متن عوامل موثر بر یادگیری خودراهبر و مولفههای مربوط به آن کشف شده و پرسشنامه استاندارد فیشر و همکاران جهت سنجش میزان آمادگی یادگیری خودراهبر دانشجویان مورد بهرهبرداری قرار گرفت. به منظور ارتقای مولفههای مذکور، با پیادهسازی تکنیک نقشههای مفهومی و آموزش مبتنی بر روش مشارکتی مداخلهی آزمایشی صورت پذیرفت.نتیجهگیری: در شرایطی که آموزش با استفاده از تکنیک نقشههای مفهومی بر یادگیری خود راهبر و هیچیک از مولفههای آن تاثیر معناداری نداشت، بهرهگیری از روش یادگیری مشارکتی تاثیر معناداری را بر تمامی آنها نشان میدهد. با آموزش به شیوهی یادگیری مشارکتی انگیزش یادگیری، خودکنترلی و خودمدیریتی دانشجویان افزایش یافته و انتظار میرود روحیهی خوداتکایی، رضایت از فرایند آموزشی و موفقیت تحصیلی دانشجویان فزونی یابد.

آموزش, علم اطلاعات و دانششناسی, نقشهی مفهومی, یادگیری خودراهبر, یادگیری مشارکتی