شهناز خادمی زاده - استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
مهناز کمایی - کارشناس ارشد کتابخانه مرکزی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

هدف: هدف اصلی این پژوهش، بررسی وضعیت تولیدات علمی و تعیین جایگاه دانشگاه شهید چمران اهواز در پایگاه وب آو ساینس (Web of Science) با هدف ترسیم ساختار علمی این دانشگاه می باشد. روش: پژوهش حاضر ، مطالعه ای با استفاده از شاخص های علم سنجی است. رویکرد به کار رفته در این پژوهش رویکردی مبتنی بر استفاده از اطلاعات کتابشناختی و تحلیل استنادی مقاله های نمایه شده در وبگاه علوم در بازه زمانی مورد نظر می باشد. از این رو با استفاده از استنادها، و همکاری گروهی موجود در این مدارک مولفه های مختلف کتاب شناختی این حوزه تحلیل و ساختار علمی پژوهشگران دانشگاه ترسیم شده است. یافته ها: یافته­ها نشان داد در حوزه های موضوعی مدارک علمی منتشر شده دانشگاه شهید چمران اهواز بیشترین میزان تولیدات علمی در حوزه های شیمی، مهندسی مکانیک و برق، دامپزشکی بوده و کم ترین میزان تولید مقالات مربوط به حوزه های علوم انسانی بوده است. تحلیل میزان استنادهای جهانی دریافتی توسط مدارک دانشگاه شهید چمران اهواز نشان داد که این مدارک از ۷ خوشه تشکیل شده اند که از میان آن ها، ۵ خوشه در حوزه شیمی و ۲ خوشه در حوزه مهندسی مکانیک می باشد. بیشترین میزان همکاری بین المللی در خوشه های ۱ و ۷ که هر دو در حوزه شیمی می باشند مشاهده شده است. بر اساس مشاهدات به عمل آمده، مقالاتی که از همکاری داخلی نوشته شده اند، استنادات بیشتری را نسبت مقالاتی که با مشارکت بین المللی نوشته شده اند، دریافت کرده اند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج، بیشترین درصد همکاری به صورت درون سازمانی بوده است و اعضای هیئت علمی دانشگاه در همکاری های بین المللی حضور کم تری داشته اند.  از این رو توجه به این نکته می تواند به بهبود روابط بین المللی دانشگاه با سایر دانشگاه های معتبر خارجی و ایجاد تدابیری برای این منظور منجر شود. همچنین مقالات پراستناد در دو حوزه مهندسی و شیمی بوده و بسیاری از حوزه های تخصصی دانشگاه موفق به تولید مقاله تاثیرگذار نبوده اند. بررسی داده ها نشان داد که کشورهای امریکا، انگلیس و کانادا  بیشترین همکاری را با پژوهشگران دانشگاه شهید چمران اهواز در زمینه تولید علم داشته اند. همچنین پژوهشگران دانشگاه های آزاد اسلامی تهران، علوم پزشکی اهواز و شیراز از اصلی ترین شرکای پژوهشگران این دانشگاه در هم تالیفی و کارهای مشترک بوده اند. انجام چنین پژوهش­هایی منجر به شناسایی پژوهشگرانی که دارای تاثیرگذاری بیشتری در نقشه تولیدات علمی هستند می­شود. همچنین پژوهشگرانی که جایگاه نسبتا خوبی در این گونه نقشه ها ندارند، میتوانند با پژوهشگران تاثیرگذار آشنا شده و با همفکری و مشاوره آن­ها به انجام تعداد بیشتری پژوهش بپردازند.

تولید علم, ترسیم ساختار علم, همکاری علمی, دانشگاه شهید چمران اهواز