علیرضا سبزواری - سازمان آموزش و پرورش لرستان(هنرستان کشاورزی ویسیان)
محمد جعفری - مدرس مجتمع آموزشی جهاد کشاورزی لرستان

کاهش عملیات خاکورزی میتواند سبب صرفهجویی در زمان، کاهش هزینه، کاهش نیروی کارگری، کاهش مصرف انرژی و کم کردن تردد ماشینها شود. سیستمهای خاکورزی حفاظتی با پوششی از بقایای گیاهی که درسطح خاک بر جای میگذارند، میتوانند مانع فرسایش شده، و با افزایش مواد آلی خاک در درازمدت، باعث بهبود خصوصیات فیزیکی آن شوند. همچنین میتوانند با حفظ و ذخیره رطوبت خاک برای مدت طولانیتر،تأثیر مثبتی در افزایش عملکرد محصول داشته باشند. به همین جهت تأثیر چهار روش مختلف خاکورزی با توجه به شرایط مکانیزاسیون و ادوات در اختیار منطقه بر مدیریت زراعی و عملکرد ذرت دانهای در یک مزرعهتحقیقاتی در جنوب لرستان مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار استفاده شد. تیمارهای خاکورزی عبارت بودند از الف: گاوآهن برگرداندار+دو بار دیسک سبک به عمق 8 تا 10 سانتیمتر بعنوان تیمار مرسوم، ب: گاوآهن چیزل با تیغههای پنجهغازی+ یک بار دیسک سبک به عمق 8 تا 10 سانتیمتر، ج: یک بار دیسک سبک به عمق 8 تا 10 سانتیمتر، د: دو بار دیسک سبک عمود بر هم به عمق 8 تا 10 سانتیمتر، که بعنوان روشهای حفاظتی خاکورزی در نظر گرفته شدند همچنین دو رقم هیبرید ذرت دیررس 704SC و میانرسSC499 هم بعنوان ارقام ذرت انتخاب شد. متغیرهای مورد بررسی شامل زمانهای انجام کار و ظرفیت مزرعهای ادوات، درصد جوانهزنی و سبزشدن محصول،شاخص برداشت محصول، وزن صددانه و در نهایت عملکرد دانه بودند. نتایج نشان داد که روشهای خاک ورزی تأثیر معنیداری بر ظرفیت مزرعهای و عملکرد دانه داشتند اما تأثیر تیمارها بر درصد جوانهزنی، درصدسبزشدن و شاخص برداشت معنیدار نبود. هم چنین اثر متقابل رقم و خاکورزی بر عملکرد دانه معنیدار شد. نهایتاً تیمار 4، با میانگین جوانهزنی 92 درصد و عملکرد 13 تن در هکتار مناسبترین تیماری است، که اکثر اهداف مورد نظر مدیریت مزرعه را تأمین کرد و نسبت به سایر تیمارهای در اختیار توصیه میگردد

خاکورزی حفاظتی، عملکرد دانه، ذرت