رویا یاوری - School of Health and Safety, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran
زاهد رضائی - Social Determinants of Health Research Center, Gonabad University of Medical Science, Gonabad, Iran
نسترن کشاورز محمدی - School of Health and Safety, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran

مقدمه: شیوع کووید-۱۹ یک اورژانس سلامت جهانی و تبعیت از پروتکل های بهداشتی کلید اصلی جلوگیری از انتقال این بیماری است. هدف از مطالعه حاضر، مروری بر تحقیقات مرتبط، جهت بررسی عوامل موثر بر تبعیت از پروتکل های بهداشتی مرتبط با کووید-۱۹ بود. مواد و روش کار: این پژوهش، یک مطالعه مرور حیطه ای (scoping review) بود که در آن، مطالعات منتشر شده به زبان فارسی و انگلیسی بین سال های ۱۳۹۹ تا سال ۱۴۰۱ با کلید واژه های پروتکل بهداشتی، ماسک زدن، قرنطینه، فاصله گذاری، شستن دست ، و درک خطر در پایگاه داده های  PubMed،Web of Science،SID  و موتور جستجو Google Scholar استخراج شد. یافته ها: از ۱۴۷ مقاله استخراج شده در جستجوی اولیه، ۲۲ مقاله مورد بررسی نهایی قرار گرفت. مروری بر مطالعات فوق منجر به شناسایی بیش از ۳۰ عامل موثر در تبعیت از پروتکل های بهداشتی شد، عواملی که بیشترین نقش را در تبعیت افراد از پروتکل ها داشتند به ترتیب شامل جنسیت، درک خطر بیماری، اقدامات دولتی، نقش دوستان و خانواده، رسانه ها و منابع اطلاعاتی افراد بود. همچنین اقدامات محافظتی مانند در خانه ماندن و حفظ قرنطینه در صورت داشتن علائم، استفاده از دستمال یا آرنج خود در هنگام عطسه و سرفه و عدم استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی بیشترین میزان تبعیت و کمترین میزان تبعیت مربوط به شستن دست ها بعد از عطسه و سرفه و نیز ضدعفونی کردن گوشی موبایل بود. نتیجه گیری: برای افزایش تبعیت از پروتکل ها باید هنگام تدوین و طراحی برنامه های آموزش عمومی، عوامل تاثیرگذار فردی و محیطی موثر بر تبعیت از پروتکل ها، تسهیل کننده ها، موانع و مشوقین رفتار با توجه به ویژگی های مختلف افراد مورد توجه قرار گیرند؛ این امر مستلزم شناسایی مهم ترین عوامل موثر و پیش بینی کردن آن در جامعه هدف هر برنامه می باشد.

Covid-۱۹, health protocols, mask, quarantine, distance, hand washing, risk perception, کووید-۱۹, پروتکل های بهداشتی, ماسک, قرنطینه, فاصله گذاری, شستن دست ها, درک خطر