محمود جنت - پایه هشتم دوره متوسطه اول، دبیرستان پیشتاز شهید کاخکی، اداره آموزش و پرورش ناحیه ۷ مشهد
علی قادری - استادیار گروه گیاهان دارویی، دانشکده فنی و مهندسی، موسسه آموزش عالی اقبال لاهوری مشهد

سابقه درمان بیماری ها با گیاهان دارویی به قدمت تاریخ زیست انسان بر روی کره زمین است. گیاهان دارویی حاوی مواد اولیه و موثر در درمان و نیزپیشگیری از بسیاری از بیماری ها می باشند. تعداد زیادی از داروهای شیمیایی نیز منشا گیاهی دارند، داروهای پرکاربردی چون مورفین، کدئین،آتروپین، دیگوگسین و ... همگی منشا گیاهی داشته اند. گسترش طب سنتی موجب شده است تا پزشکان و محققان به آن گرایش یابند و تحقیقاتوسیعی برای یافتن فراورده ها و مواد طبیعی دارویی گیاهی انجام شود و چه بسا پژوهش در مورد گیاهان دارویی منجر به کشف انواع جدیدی ازداروهای مفید نیز بشود. آنغوزه با نام علمی .Ferula assafoetida L گیاهی دارویی، علفی، منوکارپیک و چند ساله از تیره چتریان که خاستگاه اصلیآن استپ های ایران و مناطقی از افغانستان می باشد. صمغ الئورزینی این گیاه از گذشته های دور کاربرد غذایی و دارویی فراوانی دارد. در طب سنتیآسیا، صمغ ریشه آنغوزه به عنوان تنظیم سیستم هاضمه، پاک کننده و تحریک کننده پرزهای رودهای، کرمکش، خلط آور، ضدیبوست، داروی مسکن واشتها آور تجویز می شود. با توجه به کاربرد غذایی و دارویی و همچنین خواص فارماکولوژی صمغ ریشه گیاه آنغوزه بررسی اثرات فارماکولوژی آنجهت بهره برداری در انجام تحقیقات بالینی احساس می شود. هدف از این مقاله بررسی مروری بر مطالعات انجام شده در زمینه اثرات فارماکولوژیصمغ ریشه گیاه آنغوزه بود. در این مقاله با استفاده از پایگاه اطلاعات اینترنتی نظیر MEDLINE ، مقالاتی که در مورد اثرات فارماکولوژی صمغ ریشهگیاه آنغوزه تا سال ۲۰۱۰ میلادی ارایه شده بود بررسی شد. نتایج حاکی از آن است که تحقیقات گستردهای در سه دهه اخیر بر روی اثراتفارموکولوژیک صمغ ریشه گیاه آنغوزه انجام شده است. ترکیبات موجود در صمغ ریشه گیاه آنغوزه اثرات فارماکولوژیک متعددی از جمله، مهار تاثیراثر هیستامین بر مجاری گوارشی، تحریک ترشح موسین در معده، اثر آنتیاکسیدانی، مهار آنزیم مسوول تهاجم سلولهای سرطانی، تحریک در تولیدانسولین و مهار تاثیر استیل کولین روی ماهیچه صاف عروق در تحقیقات آزمایشگاهی و بالینی گزارش شده است. نتیجه گیری آنکه اثراتفارماکولوژیک مشاهده شده از صمغ ریشه گیاه آنغوزه بیانگر ارتباط نزدیک این اثرات با بیماری های مانند اختلالات گوارشی، سرطان، دیابت وفشارخون بالا است. با توجه به آنکه صمغ ریشه گیاه آنغوزه در طب سنتی در بیماریهای متعدد تجویز می شود به نظر میرسد که انجام تحقیقاتبالینی روی این ماده در درمان بیماریهای ذکرشده لازم است.

گیاهان دارویی ، اکومورفولوژیکی، فیزیولوژیکی، فارماکولوژی، آنغوزه