حسن محمودزاده - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
حسن مسعودی - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

از جمله چالش های اساسی پیش روی شهرها به عنوان پیچیده ترین سیماهای سرزمینی، افزایش جمعیت و مصرف زمین و به دنبال آن تغییرات کاربری اراضی و تکه تکه شدگی زمین های شهری، به ویژه فضاهای سبز و اکولوژیک می باشد؛ که علاوه بر کاهش پیوستگی اکولوژیکی سیمای سرزمین و به خطر انداختن سلامت اکوسیستم ها، کیفیت زندگی شهروندان را نیز تحت الشعاع قرار داده است. لذا پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و ارتقاء پیوستگی اکولوژیکی شهر تبریز با استفاده از مدل سازی شبکه های اکولوژیک شهری تدوین گردیده است. ابتدا وضعیت پیوستگی اکولوژیکی شهر تبریز با استفاده از شاخص های پیوستگی (Cohesion و IIC) و نرم افزارهای Fragstats و Conefor مورد ارزیابی قرار گرفت. هر دو شاخص ضمن سنجش پیوستگی اکولوژیکی سیمای سرزمین، مهم ترین لکه های سبز کلان شهر تبریز را هم اولویت بندی نمودند. در نهایت با در اختیار داشتن مهم ترین لکه های سبز و نقشه کاربری اراضی، کریدورهای بهینه بر اساس لایه مقاوت سیمای سرزمین و تکنیک های گراف و حداقل هزینه و با استفاده از نرم افزار Linkage Mapper تهیه گردید. نتایج این تحقیق نشان می دهد که با به کارگیری اصول اکولوژی سیمای سرزمین و مفاهیم موجود در تئوری های گراف و حداقل هزینه در کنار هم می توان به شبیه سازی و تجزیه و تحلیل شبکه های اکولوژیک و در نتیجه توسعه مطلوب شبکه های سبز شهری اقدام نمود.

پیوستگی سیمای سرزمین, تکه تکه شدگی سیمای سرزمین, شبکه های اکولوژیک, تئوری گراف, تئوری حداقل هزینه