مریم حاجی زاده - کارشناسی ارشد رشته هنرهای پژوهشی دانشگاه الزهرا تهران
محمد محمودی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته ایرانشناسی دانشگاه گیلان

یکی از مهم ترین دستاوردهای قرون اولیه اسلامی، شکوفایی و ترقی دانش اسلامی در حوزه های گوناگون بود. در صنعت پارچه بافی این دوران نیز رشد روز افزون و چشمگیر دیده می شد و اسناد تاریخی گواه این است که سهم ایران نیز در این شکوفایی بسیار چشمگیر بوده است. جغرافی دانان و سیاحان و مورخان و سفرنامه نویسان به مراکز تولید پارچه بافی اشاره کردند. در میان منابع مکتوب این تحقیق کتاب حدود العالم من المشرق الی المغرب به تصحیح دکتر منوچهر ستوده را مورد بررسی قرار داده و پارچه های دوران اولیه ی اسلامی را که در شهرهای مختلف ایران امروزی بافته می شود را مورد شناخت قرار داده است. در این پژوهش سعی بر آن است که از طریق احصاء پارچه های قرون اولیه اسلامی از طریق کتاب مذکور، به خاستگاه آنها پی برده و به معرفی آنها بپردازد که منشا و خاستگاه پارچه های ایرانی به کدام ناحیه در ایران قدیم تعلق داشته است؟ اساس این مقاله بر اساس کتاب حدوالعالم تنظیم شده است و شامل دو بخش می باشد؛ در بخش اول، کتاب و ویژگی های آن مورد بررسی قرار گرفته و سپس، پارچه های نام برده در این کتاب احصاء و شناسایی گردید.

حدود العالم، پارچه بافی ایرانی، دوران اسلامی، سامانیان، آل بویه