مریم میرزایی سئین - کارشناسی ارشد، حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه آزاد انزلی، ایران

در حقوق موضوعه دنیای امروز، عدالت کیفری و اصول حاکم بر آن از اهمیت فوق العاده ای برخوردار می باشد. اندیشمندان و صاحب نظران علم حقوق اصول متعددی را موثر بر عدالت کیفری دانسته اند اما در این بین اصولی مانند اصل برائت، اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها، اصل مسئولیت اخلاقی و اصل شخصی بودن مسئولیت کیفری از مهمترین این اصول به حساب آمده، چرا که میراث مشترک حقوقی اکثر ملل متمدن جهان به شمار می رود. رعایت دقیق این اصول در جریان رسیدگی به دعاوی کیفری، می تواند نوید بخش استقرار عدالت نسبی در نظام های حقوقی گردد. بدون تردید مبنای تمامی این اصول تحقق عدالت است و چنانچه این اصول نادیده گرفته شده و به آن کم توجهی شود، حق مسلم مراجعه کنندگان به دستگاه قضایی ضایع گردیده و عدالت مخدوش خواهد شد. توجه به شخصیت و کرامت انسانی، حق داشتن وکیل، ممنوعیت بازداشت بی دلیل، ممنوعیت شکنجه، ممنوعیت هتک حرمت، ممنوعیت رفتار غیرانسانی چه حین رسیدگی و چه هنگام تحمل مجازات و همچنین مصون ماندن جان، مال و ناموس مردم از تجاوز را می توان از نتایج رعایت این اصول دانست. علی رغم اهمیتی که رعایت اصول فوق در تامین عدالت کیفری دارند، اما تحقق عادلانه این اصول مستلزم برقراری رعایت موازنه منطقی و معقول بین حقوق افراد بزه دیده، افراد بزه کار و حقوق جامعه می باشد. زیرا در این صورت است که می توان آسیبی که به لحاظ ارتکاب جرم بین بزه دیده، بزهکار و جامعه پدید آمده را از بین برد و در سایه این ترمیم، آرامشی نسبی حکمفرما نمود.

عدالت کیفری، مجازات، اصول، مبانی