حقوق شهروندی و احترام به آن از دیدگاه اسلام

امروزه توجه به حقوق شهروندان از زوایای مختلف، محل توجه بسیاری از اندیشمندان، دولتمردان و محافل جهانی است. تحقق این امر در اندیشه و سیره عملی امام علی(ع) به عنوان آموزه های اصیل اندیشە اسلامی، از اهداف و خط مشی های اصلی حکومت آن حضرت، و در راستای احترام به شخصیت انسان و «کرامت انسانی» بوده است. اقتضای کرامت انسانی، حقوق و تکالیفی را برای نظام سیاسی و شهروندان به همراه دارد، زیرا حقوقی که ایشان برای شهروند در نظر می گیرند، «انسان» محور بوده و از مسیر جامعه و شهر، پیگرفتنی است. از این منظر، فرد با قرارگیری در جایگاه واقعی خود در جامعه میتواند در مسیر تکامل و تعالی دنیوی و بالطبع اخروی،حرکت کند. برای فهم حقوق شهروندی از دیدگاه امام علی(ع)، نیازمند پاسخ به چیستی و رسیدن به تعریفی منسجم از حقوق شهروندی هستیم. مقالە حاضر بر مبنای سیرە نظری و عملی امام علی(ع)، به تبیین مولفه های حقوق شهروندی می پردازد و میکوشد با تعمق در منابع دینی، برداشتی متناسب با فهم تاریخی و استنباط های برگرفته از آیات و روایات ارائه دهد. روش تحقیق در این مقاله، تحلیل محتوای کیفی است. نتیجه تحقیق نشان می دهد که براساس معیار هویت انسانی، همە شهروندان فارغ از هر نوع ملاکی ازجمله نژاد، رنگ، مذهب، موقعیت و جایگاه، از مجموعه ای از حقوق بنیادین و راهبردی شامل آزادی، عدالت، برابری، تقدم اکثریت بر اقلیت و... برخوردار می شوند.

Keywords:

حق شهروندی , آزادی , امنیت , حاکم