تحلیل عناصر اسطوره شناختی پوشاک دوره ساسانی

تمدن های بشری همواره متاثر از لایه های غبارآلود و مبهم خود هستند که زیر آوار زمان مدفون شده اند و اقوام مختلف برای رسیدن به این عمق پنهان، گهگاه به اسطوره ها متوسل می شدند و هر آنچه از نظر فکری و فلسفی برای پیشینیان تصور میشد، در قالب اسطوره ها آشکار میشود و باقی می ماند. در این پژوهش، عناصر اسطوره شناختی ایران در دوره ساسانی و تاثیر آنها بر نقوش پارچه در آن دوره بررسی می شود و عناصر اسطوره شناسی ترکیبی از عناصر «انتزاعی»، «انسانی»، «حیوانی» و «گیاهی» است. همچنین نقوش اساطیری ریشه یابی شده و سعی شده تا به فلسفه وجودی این اسطوره ها احاطه پیدا شود. مسیر تکامل تاریخی این اسطوره ها از دوران پیش از ساسانیان (مادها، اشکانیان، پارس ها، هخامنشیان، اشکانیان، سلوکیان) ردیابی شده و سپس تاثیر آنها بر هنر و به ویژه نقش های به کار رفته در پارچه ها و سایر بافته ها مطالعه می شود و نقش ها، خطوط، طرح ها و رنگ های آن دوره مورد بررسی قرار می گیرد و ابزار و فناوری مورد استفاده در صنعت نساجی و پوشاک در دوره ساسانی و تاثیر این نقوش بر این صنعت ارزیابی می شود. این اسطوره ها تاثیر انکارناپذیری بر هنر و فرهنگ به طور عام و هنر طراحی پارچه به طور خاص در این دوره دارند که آثار ساسانی و نقوش به جا مانده و به دست آمده در کاوشها و اکتشافات حاکی از این تاثیر عمیق و ارزشمند است. همچنین هدف از این پژوهش شناخت منشا و نوع نقوش و چگونگی استفاده پارچه های دوره ساسانی از این عناصر اسطوره شناختی برای تولید پارچه در عصر حاضر مورد استفاده قرار می گیرد که مورد توجه مصرف کنندگان امروزی و متناسب با زمانه است و از فرهنگ غنی ملی برای پرهیز از روی آوردن به فرهنگ های بیگانه بهره برده می شود. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی-تاریخی انجام شده است و با مطالعه کتب و مقالات متعدد و مشاهده آثار و مقایسه نقوش مختلف دوره ساسانی، سعی در اثبات این تاثیر و لزوم تداوم و تکرار عناصر اساطیری و فلسفی نقوش ایرانی به ویژه دوره ساسانی بر هنر امروزی می شود.

Keywords:

عناصر اسطوره شناسی , دوره ساسانیان , پوشاک