اکرم عبداله پور - Assistant Professor of Jurisprudence and Fundamentals Islamic Law, Payame Noor University, Tehran, Iran
الهه عبدالعلی نژاد - The Graduate of Level ۴ of the Seminary, Kerman, Iran
زهره خالقی - The Graduate of Level ۴ of the Seminary, Kerman, Iran

حق حبس به معنی حق خودداری یک طرف عقد معاوضی، از اجرای تعهد خود، تا اقدام طرف دیگر به اجرای تعهدش است. قریب به اتفاق فقها موافق اجرای حق حبس در عقود معاوضی هستند، ولی در رابطه با جریان حق حبس در نکاح بدین معنی که زوجه حق داشته باشد تا زمانی که مهر به طور کامل به او تسلیم نشده از ایفای وظایفی که در مقابل شوهرش دارد، امتناع کند مشروط به اینکه مهر او حال باشد و تمکین خاص صورت نگرفته باشد؛ آرای متفاوتی در میان فقها به چشم می­خورد. مشهور فقها، با استناد به ادله مختلف مانند معاوضی بودن ماهیت عقد نکاح، روایات، اجماع، قاعده نفی ضرر و حرج و شرط عرفی ضمن عقد، بر مشروعیت این حق تاکید نموده­اند. در این میان تعداد معدودی از فقها به مخالفت با جریان حق حبس در نکاح برخاسته و با مخدوش دانستن ادله و مبانی حق حبس در نکاح، منکر این مطلب شده­اند. تنها ابن ادریس قایئ به تفصیل در این رابطه است. ایشان جریان حق حبس را در صورت ایسار زوج صحیح دانسته و در صورت اعسار زوج، آن را نمی­پذیرد. جستار حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با هدف تبیین و نقد دلایل قائلین به حق حبس در نکاح ضمن معرفی دیدگاه­های مختلف فقهای امامیه و مبانی ایشان در خصوص حق حبس در نکاح، به این مسئله پرداخته و از این رهگذر حق حبس در نکاح را نفی می­کند.

Keywords: Right to Imprisonment, right to refuse, obedience, marriage