احد قلی زاده - استادیارگروه حقوق دانشگاه اصفهان.

چکیده این تحقیق تحلیلی نشان می دهد که در قانون آیین دادرسی مدنی اصلی پنهان وجود دارد تحت عنوان اصل وحدت رسیدگی که به موجب آن مجموعه مراحل دادرسی یعنی رسیدگی­ ­های بدوی، واخواهی، تجدیدنظر، فرجام خواهی و حتی اعاده دادرسی در واقع یک رسیدگی را انجام می دهد. حتی وقتی رای مرحله پایین ­تر در مرحله بالاتر نقض می شود هم آنچه بعدا انجام می شود با محترم شمردن اقدامات صحیحا انجام شده قبلی بوده و تصحیحی است. در نتیجه، اصولا آنچه راه برای آن در مرحله قبلی بسته شده قابل طرح در مرحله بالاتر نخواهد بود و آنچه در مرحله بالاتر راه برای طرح آن باز است در مرحله پایین ­­تر هم راه برای آن باز بوده است. مواردی از حوزه شمول این اصل خارجند. عدم امکان ارائه یا جمع آوری اسناد و مدارک جدید، عدم امکان افزایش خواسته یا تغییر نحوه دعوا یا دفاع یا تغییر خواسته، عدم امکان طرح ایرادات و اعتراضات و عدم امکان دستکاری خواسته تجدیدنظرخواهی، از یک سو دلایل و از سوی دیگر نتایج این اصل هستند.

کلیدواژه­ها: اصل وحدت رسیدگی, افزایش خواسته, تغییر عنوان خواسته, تغییر نحوه دعوا, دعوای جدید, دلیل جدید, دفاع جدید, متفرعات