معیارهای مشروعیت آیین های تکریم اهل بیت(ع)

آیین ها در هر فرهنگی، فرصتی برای عینیت بخشیدن به باورها، ارزش ها و هنجارهایی هستند که مردم در آن فرهنگ آموخته اند و به آن اعتقاد دارند. آیین های مذهبی، سهم مهمی از آیین های هر فرهنگی را به خود اختصاص داده، در فرهنگ اسلامی، به ویژه شیعی، آیین های تکریم اهل بیت(ع) جایگاه خاصی در بین آیین های مذهبی دارند و به عنوان یکی از مهم ترین سرمایه های اجتماعی فرهنگی به شمار می ­روند. اهل بیت پیامبر(ع) که در فرهنگ اسلامی از جایگاه و قداست والایی برخوردارند، باید همواره از سوی مسلمانان گرامی داشته شوند. بزرگداشت این شخصیت های مقدس، در قالب آیین هایی است که به مناسبت: اعیاد و وفیات، توسلات، تبرکات، زیارات و یادمان های مربوط به ایشان برگزار می ­شود. این سرمایه فرهنگی، به دلیل پویایی فرهنگ، همواره در حال تحول و توسعه است؛ اما همچون سایر اندوخته های اجتماعی، نیازمند صیانت و پیشگیری از آفت ­زدگی است. شکی نیست که این آیین ها باید در چارچوب معیارهای شرعی اجرا شوند. برای مصون ماندن از برخورد سلیقگی و غیر­کارشناسانه با تحولات و توسعه های فرهنگی در آیین های تکریم، به تعیین­ شاخص هایی نیازمندیم. این مقاله، می کوشد معیارهای مشروعیت آیین های تکریم اهل بیت(ع) را با استفاده از آیات و روایات استخراج نماید. این معیارها عبارت اند از: همسویی با باورهای توحیدی، مطابقت با احکام و ضوابط شرعی، استواری محتوایی و ساختاری، نشانگر زینت و سربلندی اهل بیت(ع)، انطباق با فطرت و عقل، هماهنگی با سیره صالحان، مبتنی بر معرفت و آگاهی، تناسب با شان اهل بیت(ع)، توجه به امکان سوء استفاده دشمنان، هم آوایی با هنجار و عرف جامعه.

Keywords:

culture , sanctities , Ahl al-Bayt (PBUH) , Rituals , Commemoration , criteria