حامد مولایی کوهبنانی - استادیار زبانشناسی، دانشگاه ولیعصر (عج)، رفسنجان، ایران
عالیه نخعی پور - دانشجوی دکتری زبانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

رنگ واژه ها در زبان شناسی اجتماعی عاملی برای ارتباط میان زبان و فرهنگ محسوب می شوند. در پژوهش حاضر، با تکیه بر نظریه برلین و کای (۱۹۶۹) و نظریه مک نیل (۱۹۷۲) به بررسی تاثیرپذیری رنگ واژه های کرمانی از منابع و ذخایر طبیعی و همچنین تحلیل رنگ واژه های مورد استفاده در قالی کرمان پرداخته خواهد شد. روش انجام پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی است. جامعه زبانی مشتمل بر دو گروه ۱۵ نفره از افراد بالای ۵۵ سال بومی مناطق کرمان و راور است. گروه اول دارای سابقه و مهارت در قالی بافی و گروه دوم فاقد آن بودند. داده-های پژوهش در دو مرحله و از طریق مصاحبه جمع آوری شده است. نتایج بخش اول نشان می دهد که رنگ واژه های اصلی گونه کرمانی شباهت نسبتا بالایی با همگانی های برلین و کای (۱۹۶۹) و همچنین رنگ واژه های اصلی فارسی علی زاده-صحرایی و راسخ مهند (۱۳۹۵) دارند. با اینحال، حضور رنگ-واژه پسته ای در بین رنگ واژه های پربسامد گونه کرمانی نشان می دهد که مطابق با فرضیه مک نیل (۱۹۷۲) ذخایر طبیعی نیز در انتزاعی سازی رنگ واژه ای این منطقه موثر هستند. نتایج بخش دوم پژوهش نشان داد که رنگ واژه های رایج در قالی کرمان اگرچه در گونه گفتاری عامه مردم وارد شده اند، اما این تاثیرگذاری به حدی نیست که بتوان با قاطعیت از دیدگاه نسبیت گرایی صحبت کرد.

رنگ واژه, زبان, فرهنگ, قالی کرمان, گونه کرمانی, همگانی-ها