تاثیر برنامه آموزش فراشناخت بر تفکر انتقادی و قضاوت اخلاقی دانش آموزان ابتدایی

مقدمه: رشد و تقویت مهارت های فکری و اخلاقی دانش آموزان همواره یکی از اهداف مهم نظام های آموزشی کشورهای مختلف بوده است، بنابراین هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر برنامه آموزش فراشناخت بر تفکر انتقادی و قضاوت اخلاقی دانش آموزان ابتدایی بود. روش کار: این مطالعه نیمه تجربی به روش پیش آزمون -و پس آزمون و گروه کنترل در سال ۱۳۹۸انجام گرفت. جامعه مطالعه دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر چالوس در سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۳۹۸ بودند، که به روش نمونه گیری در دسترس ۳۰ نفر انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه ۱۵ نفره مداخله  و کنترل جای­دهی شدند. هر دو گروه به پرسش نامه تفکر انتقادی و قضاوت اخلاقی پاسخ دادند، گروه مداخله در ۸ جلسه آموزش فراشناخت شرکت کردند، اما گروه کنترل آموزشی دریافت نکردند. تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS نسخه ۲۲ و آزمون تحلیل کووایاریانس چند متغیره و تک متغیره انجام شد. یافته ها: میانگین و انحراف معیار نمرات تفکر انتقادی قبل از آموزش فراشناخت در گروه مداخله و کنترل به ترتیب ۲۶/۶ ± ۷۸/۶۹ ، ۹۱/۴ ±۱۰/۷۰ بود، که پس از آموزش فراشناخت به ترتیب۵۷/۷ ±۵۹/۸۰، ۳۰/۵ ±۸۴/۷۱ تغییر یافت. میانگین و انحراف معیار نمرات قضاوت اخلاقی قبل از آموزش فراشناخت در گروه مداخله و کنترل به ترتیب ۳۵/۱ ± ۶۳/۳۴ ، ۶۳/۱ ±۸۰/۳۴ بود، که پس از آموزش فراشناخت به ترتیب۳۳/۳ ±۲۹/۳۹، ۹۷/۱ ±۳۳/۳۵ تغییر یافت. بنابراین نتایج نشان داد آموزش فراشناخت موجب افزایش تفکر انتقادی تفکر انتقادی(۰۱/۰>p، ۷۱۷/۱۴=F : و  افزایش قضاوت اخلاقی(۰۱/۰>P، ۱۰۹/۲۳=F) دانش آموزان شد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش توجه بیشتر صاحب نظران و متخصصان تعلیم و تربیت را در خصوص روش های بهبود تفکر انتقادی و رشد قضاوت اخلاقی را می رساند.  

Keywords:

Metacognition education , Critical thinking , Moral judgment , Elementary Students. , آموزش فراشناخت , تفکر انتقادی , قضاوت اخلاقی , دانش آموزان ابتدایی.