ملیکا علی زاده حسن آبادی - گروه معماری، واحد بین المللی کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، جزیره کیش، ایران
مریم غروی الخوانساری - گروه معماری، واحد بین المللی کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، جزیره کیش، ایران؛ استادیار دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران
محمدباقر کبیرصابر - گروه معماری، واحد بین المللی کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، جزیره کیش، ایران؛ استادیار دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران
مهدی جباری نوقابی - گروه معماری، واحد بین المللی کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، جزیره کیش، ایران؛ دانشیار دانشکده علوم ریاضی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

پژوهش­حاضر با هدف شناسایی­ الگوهای ­نیازمندی های­ اجتماعی-فرهنگی حس مکان با تاکید بر تاثیر فناوری دیجیتالی­ در ارتقاء کیفیت معماری شهری، درمنطقه یک مشهد انجام شد. پژوهش­از نظر هدف، کاربردی و از نظرماهیت، توصیفی تحلیلی ­است­ وجامعه ­آماری آن شهروندان­ منطقه یک ­می­باشند. حجم نمونه با استفاده ­ازمحاسبات لازم در نرم­افزارR، ۲۰۰۰ نمونه ­تعیین­­­ واز روش­نمونه­گیری ­خوشه­ای ­استفاده شد. برای­ارائه ­الگویی­از عوامل و زیرعاملهای موثر بر ارتقاء کیفیت ­معماری شهری ­از روش ­تحلیل­ عاملی ­تاییدی­ و برای ­دستیابی به الگوهای­شرطی که به تشخیص ­ارتباطات میان شاخص­های مربوط به­ارتقاء کیفیت­ معماری­ شهری با عواملی­چون متغیر گروه­بندی مربوط­ به نواحی، ویژگیهای­فردی (نوع شخصیت وخودکارآمدی) و نوع­ مالکیت می­پردازد ازالگوریتم­ داده­کاوی Apriori استفاده ­گردید. نتایج­ نشان ­داد بجز شاخص­های ­آماری­ نشانه ها و راحتی، که ­از نظر وجود­ واجرا شدن­ در محلات­ درحد متوسط ­هستند، سایر شاخص­ها تفاوت معناداری با مقدارمتوسط­ دارند و از دیدگاه پاسخ دهند گان­ هریک ­ازشاخص های ۶گانه انسجام­ و همبستگی ­اجتماعی، تحرک و پویایی، حس تعلق، خوانایی، هویت و اصالت و نظم و سیمای مطلوب در محلات مختلف کمتر از حد میانه اتفاق ­می افتد. همچنین در اکثر­محلات، قوانین ­و الگوها­ حاصل ­از داده کاوی، وضعیت های مختلف پی آمد درمورد وضعیت موجود هرکدام ازشاخص های ۶گانه، مقداری­کمتر ازحد متوسط را دارا است. در این پژوهش­ از فرم های آنلاین­تعاملی (توزیع وتکمیل ­الکترونیکی ­پرسشنامه) وابزارهای تحلیلی­ بر بستر ابر استفاده شد و با استفاده ازیادگیری ماشین و الگوریتم­ داده­کاوی، روابط معنادار والگوهای پنهان کشف­ گردید. این ­امر نشان ­داد فناوری­های دیجیتالی ­می تواند در کمترین زمان و با بالاترین دقت به جمع­آوری و تحلیل­داده پرداخته و با شناسایی­خودکار و به­هنگام الگوهای­ موثر به روشن­شدن پیچیدگی ها وقوانین ­مستتر کمک­ کرده و با مشارکت وانعکاس عمیق ترین خواسته های ساکنان، امکان­ تحلیل­ دقیقتر مشکلات و بدنبال آن راه­حل های سریعتر و صحیحتر را فراهم ­نماید. فناوری­های دیجیتالی ازطریق انتظام­ داده های ­شهری و نیز در گام­ بعدی ترکیب ونمایش الگوها می تواند به­نحو شایسته ای­ معماری شهری را پوشش دهد و با ارائه ­الگوهای ­دقیقتر در پیوند با الگوهای­ موثر دیگر در کیفیت معماری شهری، یک ­کل ­منسجم و معنادار شکل­گیرد.

ارتقاء کیفیت معماری شهری, الگوهای اجتماعی-فرهنگی, حس مکان, مشارکت, فناوری دیجیتالی